آئین‌نامه قانون ثبت املاک
مصوب 1317/08/17 هیات وزیران
نظر به مواد 4 و 5 و 7 و 8 و 14 و 16 و 26 و 27 و 28 قانون ثبت اسناد و املاک مورخه 26 اسفند ماه 1310 وزارت دادگستری مقرر میدارد:
❯ فصل اول - دفاتر ثبت اسناد و املاک
ماده 1
(اصلاحی 1380/11/08)- اداره ثبت اسناد و املاک دارای دفاتر زیر خواهد بود:
1 - دفتر املاک
2 - دفتر نماینده املاک
3 - دفتر املاک توقیف شده
4 - دفتر ثبت موقوفات
5 - دفتر گواهی امضاء
6 - دفتر سپرده ها
7 - دفتر توزیع اظهارنامه ها
8 - دفتر املاک مجهول المالک
9 - دفتر ثبت شرکتها
10 - دفتر اسناد رسمی
11 - دفتر ثبت قنوات
12 - دفتر آمار و ثبت اظهارنامه
تبصره (اصلاحی 1380/11/08)- دفتر املاک و دفتر ثبت قنوات در مرکز و کلیه شهرستانها یک نسخه خواهد بود و در موقع مقتضی با فراهم شدن امکانات از مندرجات دفاتر مزبور میکروفیلم و یا اسکن تهیه و به مرکز ارسال میگردد.
ماده 2
کلیه دفاتر نامبرده در ماده قبل باید مجلد بوده و به استثنای دفتر توزیع اظهارنامه و دفتر املاک مجهول‌المالک و دفتر آمار بقیه دفاتر باید تمام صفحات آن را در بدو امر مدعی‌العموم بدایت محل یا نماینده او شماره گذاشته و نمونه «امضاء» کرده و به مهر پارکه ممهور و مجموع عده صفحات را در صفحه اول و آخر دفتر با تمام حروف ذکر و قید نماید.
ماده 3
(اصلاحی 1354/02/07)- برای ثبت املاک هر بخش یکدفتر املاک تخصیص و برای ثبت هر شماره مستقل مجموعاً سه صفحه و بجهه ثبت هر شماره از املاک مزروعی علاوه بر گنجایش مدار {مدارک} ثبت لااقل 3 صفحه سفید برای انتقالات بعدی آن منظور خواهد شد.
تبصره (الحاقی 1380/11/08)- در صورتی که یک دفتر املاک برای یک بخش کافی نباشد بنا به پیشنهاد مدیرکل ثبت استان و تصویب سازمان ثبت اسناد و املاک کشور بخش مذکور به دو یا چند ناحیه تقسیم و برای هر ناحیه یک دفتر املاک تخصیص می یابد. در این صورت هر ناحیه به نواحی دیگر محدود و حدفاصل آنها اعم از خیابان اصلی یا آثار طبیعی در صورتجلسه ای به امضا مدیرکل و رئیس ثبت محل قید میگردد.
ماده 4
(اصلاحی 1380/11/08)- دفاتر نامبرده در ماده یک مادام که صفحه سفید دارد مورد عمل و پس از اتمام آن مسئول دفتر باید تعداد شماره های ثبت را در آخر دفتر قید و بسته، امضا نماید.
❯ فصل دوم - در شمارهگذاری املاک و توزیع اظهارنامه
ماده 5
در موقعی که اداره ثبت قطعه یا بخشی را برای ثبت عمومی در نظر میگیرد باید پیش‌نویس آگهی ماده 9 قانون ثبت را تهیه و برای نمونه (امضاء) و انتشار به اداره کل ثبت بفرستد و در ضمن این مدت بایستی وسائل مقدمات توزیع اظهارنامه را از انتشار آگهی ماده 10- در محل و تهیه پلاک از مرکز و غیره در نظر گرفته که در موقع مقرر بتواند نماینده در محل حاضر شده و تاخیری در کار پلاک کوبی و توزیع اظهارنامه نشود.
ماده 6
در قراء و قصبات خورده مالک قبل از شروع بعملیات ثبت عمومی لازم است نماینده عمل بوسائل مقتضی از قبیل جار و غیره مالکین را مطلع و با اطلاع کد خدا و ریش‌سفیدان قریه را به بخش‌های معینی که حدود طبیعی داشته باشد تقسیم و اسامی و سایر مشخصات مالک و ملک را در کتابچه یا صورت مجلس نوشته به نمونه (امضاء) کد خدا و ریش‌سفیدان برساند و بعد بشماره‌گذاری و توزیع اظهارنامه شروع کند و نماینده مامور توزیع اظهارنامه باید دقیقاً مراقبت کند که اظهارنامه‌ها با صورت مجلس فوق‌الذکر کاملا تطبیق نموده و در صورت مزبور کلیه قطعات با مشخصات و معروفیت آنها و اسامی مالکین که معرفی میشوند و حدود اربعه آن ذکرگردد و شماره و نوع املاک و اسامی مالکین در دفتر توزیع اظهارنامه نوشته شود و در روی اظهارنامه نیز که بمالکین و در صورت غیبت آنها به مستاجر یا کد خدای محل تسلیم و در دفتر توزیع اظهارنامه رسید داده میشود شماره ملک و مشخصات آن یادداشت و به نمونه (امضاء) نماینده مربوطه برسد.
ماده 7
در املاک شهری و مستغلات نیز پس از تعیین بخشی که مورد ثبت عمومی واقع میشود شمارهگذاری و توزیع اظهارنامه طبق مواد بالا به استثنای جار و صورت مجلس که مخصوص املاک مزروعی خورده مالک است بعمل خواهد آمد.
ماده 8
در مستغلات برای هر ملک یک شماره و در املاک مزروعی نیز برای قراء و مزارع شش دانکی [شش دانگی] یک شماره اصلی منظور میشود و در صورتیکه مزرعه مشتمل بر قطعات مفروز و اعیانی و غیره باشد برای هر قسمت یک شماره فرعی از همان شماره اصلی منظور خواهد شد.
ماده 9
چنانچه پس از شمارهگذاری املاک هر قطعه یا بخشی معلوم شود که ملکی از قلم افتاده آخرین شماره آن بخش برای آن اختصاص داده میشود و اگر ملکی پس از شمارهگذاری مفروزاً به قطعاتی تقسیم شد برای هر یک از قطعات شماره فرعی از همان شماره اصلی منظور خواهد شد مثلاً از شماره 5 اصلی 5/1 5/2 5/3
ماده 10
برای سرعت جریان باید قطعات ثبت عمومی کوچک انتخاب شود.
ماده 11
در مورد کاروانسرا و امثال آن که دارای حجرات متعدده است در صورتیکه متعلق به یک نفر یا مشاعاً متعلق به اشخاص باشد یک شماره و در صورتیکه حجرات مالک جداگانه داشته باشد برای هر یک شماره مستقلی منظور خواهد شد.
ماده 12
هر بخشی که به ثبت عمومی گذارده میشود قنوات آن بخش هم باید جزو سایر املاک برای ثبت عمومی منظور و آخرین نمره آن بخش بقنوات داده شود و در اظهارنامه و دفتر توزیع اظهارنامه و آگهیها نیز شماره و اسم قنوات و مبدء و مظهر آن قید شود. هرگاه قنات از متعلقات ملک است و جداگانه مورد معامله واقع نمیشود تابع اصل ملک بوده و شماره مستقلی لازم ندارد.
ماده 13
در موقع توزیع اظهارنامه در قراء مامورین عمل بوسائل مقتضی در محل رسیدگی نموده پس از تشخیص اینکه اعیانی قریه متعلق برعایا میباشد تعیین شماره فرعی نموده و از روی شماره ردیف در دفتر توزیع اظهارنامه وارد و بمالکین اعیانی اظهارنامه میدهد- بمالکین عرصه هم پس از تعیین سهام آن ها اظهارنامه توزیع مینماید سپس اظهارنامه های مالکین اعیانی و عرصه را جداکانه [جداگانه] با اخذ حق‌الثبت از هر یک از آنها تنظیم و قبول مینماید در موقع تنظیم آگهی ابتداء عرصه و بعداً اعیانی باسم مالکین آگهی میشود در صورتیکه اختلافی بین مالکین عرصه و اعیانی پیدا شود باید بدواً بمدارک و قبالجات و بنچاق مالکین اصل مزرعه و عرصه مراجعه شود چنانچه مدارک مالکین عرصه حاکی است که اعیانی‌ها متعلق بانان بوده و رعایا مدرکی برای مالکیت خود از طرف مالک یا مالکین قعلی [فعلی] یا قبلی ندارند درخواست ثبت را باید از مالک عرصه و ده پذیرفته و رعایا معترض شناخته شوند و چنانچه مدارک مالکیت مالکین قراء و قصبات حکایتی از اعیانی‌ها ندارند یا رعایا مدارکی بر مالکیت خود دارند حق درخواست ثبت با رعایا است.
ماده 14
نسبت بدرخواست‌های ثبتی که قبلا شده و نسبت باعیانی‌های آن که تشریفات این نظامنامه بعمل نیامده چنانچه در موقع تعیین حدود مالکین عرصه اعیانی را برای رعایا گواهی نماید یا قبلا بطور کلی گواهی کرده باشند باید برای اعیانی‌ها شماره فرعی منظور درخواست ثبت پذیرفته آگهی نموده.
ماده 15
در مورد املاکی که قبلا درخواست ثبت شده و تعیین حدود بعمل آمده و مالکین حق رعایا را نسبت باعیانی با اسامی معین قید و گواهی نموده‌اند و آگهی هم شده است با دریافت حق‌الثبت و مخارج از صاحبان اعیانی و تعیین حدود آن میتوان در دفتر املاک ثبت و سند مالکیت صادر نمود.
ماده 16
املاکی که در جریان ثبت عادی بدون قید حق اعیانی برای رعایا به ثبت رسیده و بعداً در ثبت عمومی رعایا اظهارنامه داده‌اند چون سابقاً ملک ثبت شده و جریان ثبت عمومی موردی نداشته این قبیل پرونده‌ها باید برای رای مقتضی به هیئت نظارت احاله شود.
ماده 17
در مورد املاک مشاع اگر بعضی مالکین نسبت باعیانی‌ها حق را گواهی کرده و بعضی گواهی نکرده‌اند نسبت باعیانی از رعایا اظهارنامه پذیرفته شده و مالکین که حق مزبور را گواهی نکرده‌اند معترض شناخته میشوند.
ماده 18
(اصلاحی 1339/04/27)- در موقع توزیع اظهارنامه یک نفر ارزیاب با نماینده همراه خواهد بود که بهای املاک را تعیین و صورت آن را به اداره ثبت تسلیم نماید و نسبت باملاکی که قبلا درخواست ثبت شده و هنوز سند مالکیت صادر نشده در ضمن جریان توزیع اظهارنامه آن بلوک یا موقع صدور سند مالکیت بایستی ارزیابی شود و در صورت اختلاف راجع به ارزش ملک بین درخواست‌کننده و ارزیاب چنانچه ارزش ملک تعیینی ارزیاب کمتر از مبلغ نامبرده در اظهارنامه باشد همان مبلغ اظهار شده مالک مناط والا طبق ارزش تعیینی ارزیاب حق‌الثبت گرفته میشود و چنانچه مالک بارزیابی ارزیاب تسلیم نشود بهزینه خود او ارزیاب دیگری مرضی‌الطرفین یا بقید قرعه از بین سه نفر ارزیاب طرف اعتماد اداره تعیین و ارزیابی میشود.
ملاک ارزش رقبات موقوفه برای اخذ حق الثبت و هزینه مقدماتی ده برابر در آمد سالیانه موقوفه مورد تقاضای ثبت خواهد بود ونسبت به رقباتی که درآمد سالیانه ندارد و یا در آمد سالیانه آن رقبات متناسب استعداد ملک نمیباشد حق الثبت و هزینه مقدماتی بر مبنای ارزشی که ادارد[اداره] کل اوقاف در مرکز و ادارات اوقاف در شهرستانها از طریق کارشناسی برای موقوفه معین مینماید اخذ خواهد گردید
حق الثبت و هزینه مقدماتی در موارد مذکور باقساط مناسبی که هرسال با نظر اداره کل اوقاف و موافقت اداره ثبت در بودجه موقوفه منظور میگردد وصول خواهد شد ولی در هر حال تسلیم سند موکول به پرداخت کلیه اقساط و تصفیه حساب پرورنده ثبتی موقوفه میباشد.
تبصره 1 (الحاقی 1380/11/08)- چنانچه متقاضی ثبت قبل از ثبت ملک در دفتر املاک بخواهد معامله نماید در پاسخ پرسش نامه دفاتر اسناد رسمی برای معامله باید مبلغ وصولی حق الثبت تعیین و به دفترخانه اعلام شود تا مابه التفاوت بقایای ثبتی ملک را براساس قیمت منطقه بندی دریافت و به حساب مربوطه واریز نماید.
تبصره 2 (الحاقی 1380/11/08)- در مواردی که پس از ثبت و صدور سند مالکیت مالک برای گرفتن سند مالکیت به اداره ثبت مراجعه ننماید و در مقام معامله برآید طبق تبصره فوق رفتار شود.
ماده 19
(اصلاحی 1380/11/08)- هرگاه نسبت به قسمتی از ملکی به نحو مشاع و یا مفروز اظهارنامه پذیرفته شده نسبت به بقیه سهام بر خلاف اظهارنامه اولی اظهارنامه پذیرفته نخواهد شد در صورت توافق مالکین مطابق آن عمل میگردد و چنانچه قبلاً اظهارنامه هم به عنوان مشاع و هم مفروز پذیرفته شده صدور سند مالکیت موکول به رفع اختلاف در دادگاه است.
ماده 20
قلم‌خوردگی و کسر و اضافه کردن در مندرجات اظهارنامه ممنوع و اگر توضیحی لازم باشد باید صریحاً ذکرشده و به‌نمونه (امضاء) متصدی مربوطه (نماینده تنظیم اظهارنامه) و مستدعی ثبت برسد.
تخلف از مقررات این ماده موجب مسئولیت شدید خواهد بود.
❯ فصل سوم - در درخواست ثبت
ماده 21
اظهارنامه باید به نمونه (امضاء) مستدعی ثبت یا وکیل یا جانشین قانونی او باداره ثبت محل داده شود هرگاه دهنده اظهارنامه نتواند نمونه (امضاء) کند علامت انگشت خود را زیر اظهارنامه خواهد گذاشت و در صورتیکه اظهارنامه توسط وکیل یا جانشین مستدعی ثبت داده شود باید وکالت نامه یا اوراق مربوطه ضمیمه شود.
ماده 22
(اصلاحی 1380/11/08)- اظهارنامه شامل نکات زیر خواهد بود:
1 - نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه یا کد ملی و محل صدور آن و نام پدر و سمت دهنده اظهارنامه نسبت به ملک مورد درخواست و محل اقامت مستدعی ثبت.
2 - تابعیت مستدعی ثبت.
3 - نوع مال غیر منقولی که درخواست ثبت آن میشود با تعیین محل وقوع ملک (حوزه ثبتی، بخش یا روستا و شماره پلاک اعم از اصلی و فرعی)، حدود و مشخصات اجزاء و متعلقات آن و آدرس ملک (خیابان، کوچه، پلاک شهرداری) و محل اقامت متقاضی.
4 - بهای ملک در تاریخ درخواست ثبت طبق قیمت منطقه بندی.
5 - شرح حقوق عینی که برای اشخاص در آن ملک است با تعیین صاحبان حقوق و همچنین حقوق عینی که مستدعی ثبت در املاک مجاور دارد.
ماده 23
دهنده اظهارنامه باید اسناد و قبالجات و بنچاق ملک و مدارک راجعه بمالکیت و تصرف خود را باداره ثبت ارائه دهد تا رونوشت یا خلاصه آن ضمیمه اظهارنامه و در پرونده عمل بایگانی شود و اگر دلیل مالکیت منحصر بتصرف است ادله و نشانی‌های تصرف فعلی خود را کتبا باداره ثبت تسلیم نماید و در هر حال درخواست‌کننده باید نحوه تصرف خود را که او را برای تقاضای ثبت مجاز میدارد معلوم کند.
ماده 24
(اصلاحی 1380/11/08)- پس از ارائه مدارک از طرف متقاضی ثبت و معرفی ملک باید نقشه آن توسط نقشه بردار ثبت ترسیم و صورتمجلس مبنی بر تصرف مالکانه مستدعی ثبت وسیله نماینده و نقشه بردار تهیه شود، در اظهارنامه میزان و مقدار املاک و اراضی مورد درخواست باید به دانگ و سهم قرار داده شود اصطلاحات محل از قبیل جام و فنجان و پیمان و غیره را بر حسب تحقیقات محلی با دانگ و سهم تطبیق بنمایند.
ماده 25
در هر موقع که اداره ثبت اجراء ثبت عمومی را در بخش معینی در نظر میگیرد باید لااقل پانزده روز قبل انتشار آگهی مقرر در ماده 10 قانون ثبت بنماینده اوقاف آن محل اطلاع دهد تا نماینده مزبور به متولیان موقوفات عامالمنفعه محل اخطار کند که در ظرف 30 روز از تاریخ نشر اولین آگهی نامبرده در ماده 10 قانون ثبت نسبت به املاک موقوفه که در آن بخش واقع و تحت تصدی و تولیت آنها میباشد درخواست ثبت نمایند.
ماده 26
اظهارنامه اتباع خارجه و قنسول‌گریها و سفارتخانها در برگهائی که برای اینکار تخصیص داده شده تنظیم و یک نسخه در محل بایگانی و نسخه دیگر باداره کل ثبت فرستاده میشود تا پس از صدور اجازه بجریان ثبت اقدام گردد.
ماده 27
(اصلاحی 1380/11/08)- اراضی که قبلاً جزء شوارع یا میدانهای عمومی بوده و همچنین انهار متروکه که بعداً تبدیل به ملک میشود از طرف مالک یا شهرداری یا مرجع ذیربط درخواست ثبت نسبت به آنها پذیرفته خواهد شد.
ماده 28
(اصلاحی 1380/11/08)- هر اظهارنامه و صورتمجلس تحدید حدود مختص یک پلاک است. هرگاه درخواست چندین شماره در یک بخش یا قطعاتی که در یک قریه و مزرعه واقع است و قبلاً در یک اظهارنامه پذیرفته شده باشد در موقع تحدید حدود برای هر شماره یک صورتمجلس تحدید حدود تنظیم شود.
ماده 29
تا وقتیکه آگهی نوبتی نامبرده در ماده 11 قانون ثبت منتشر نشده اظهارنامه میتوان پذیرفت.
ماده 30
در صلح‌های محاباتی که برای مصالح حق فسخ قید شده درخواست ثبت از متصالح با قید حق فسخ برای مصالح پذیرفته میشود و مشمول ماده 33 قانون ثبت نیست سند مالکیت این قبیل املاک با قید حق فسخ بنام متصالح صادر و پس از سقوط حق خیار متصالح میتواند بدون ذکر حق فسخ سند مالکیت جدید بگیرد.
ماده 31
دست رنج رعیتی و حق اولویت و گلوبندی و غیره که در املاک معمول و بین رعایا خرید و فروش میشود از حقوق راجعه به‌عین املاک نبوده و قابل درخواست ثبت و اعتراض ثبت نیست و صدور سند مالکیت بنام مالک هم تغییری در وضع حقوق مزبور در هر جا که معمول است نمیدهد.
ماده 32
در صورتیکه متولیان در ظرف مدت سی روز مقرر در ماده 25 این آئین نامه اقدام بدرخواست ثبت ننمایند نماینده اوقاف محل درخواست ثبت خواهد کرد لکن اگر تا انقضاء مدت نامبرده در ماده 11 قانون ثبت متولی نیز درخواست ثبت کند درخواست اداره اوقاف بلاتعقیب گذارده خواهد شد.
ماده 33
نسبت بموقوفاتی که متولی خاص ندارد نماینده اوقاف محل مستقیماً درخواست ثبت خواهد کرد.
ماده 34
نسبت باملاکی که بنفع عمومی حبس شده است متصدی امور حبس مکلف به درخواست ثبت است.
ماده 35
درخواست ثبت نسبت بموقوفات خاصه بعهده متولی و نسبت باملاک که بنفع اشخاص معینی حبس شده بعهده متصدی امور حبس است معذلک هر یک از موقوف‌علیهم و محبوسلهم نیز میتوانند درخواست ثبت نمایند.
ماده 36
در مورد ثلث موبد و باقی وصی مکلف به درخواست ثبت است.
ماده 37
طبق ماده 3 قانون اوقاف املاکی که مورد نذر یا وصیت یا حبس شود بطور دائم یا مدتی که کمتر از هیجده سال نباشد و برای مصارف عامه تخصیص داده شده اداره اوقاف حق درخواست ثبت و اعتراض بر ثبت دارد و ادارات اوقاف باید مدارک وقفیت و تصرف وقف را ضمیمه اظهارنامه نمایند.
ماده 38
چنانچه گواهی رسمی اداره اوقاف بر موجود نبودن وجوهی بابت موقوفات مجهول‌المصرف و مبرات مطلقه ضمیمه درخواست نامه ثبت یا دادخواست اعتراض بر ثبت املاک مشمول ماده 29 قانون باشد بدون مطالبه حق‌الثبت و هزینه بجریان گذارده میشود.
ماده 39
در مورد درخواست ثبت املاک موقوفه و حبس ثلث در اظهارنامه عنوان درخواست‌کننده ثبت متصدی یا مدعی تولیت قید میشود.
ماده 40
(اصلاحی 1380/11/08)- کلیساها و معابد اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی و کاروانسراهای عباسی و رباطها از حق الثبت معاف است. معافیت سایر سازمانها و ارگانها تابع مقررات خاص خود میباشد.
ماده 41
(اصلاحی 1380/11/08)- نسبت به املاکی که مالک خاص ندارد مانند طرق و شوارع و اراضی و جبال موات و مباحه نیزارها، بیشه ها، مراتع و جنگلها و قبرستانهای عمومی و بستر مسیلها و آب رودخانه ها و نهرهای منشعب از آنها و انهار طبیعی و هر مسیر طبیعی دیگر اعم از سطحی و زیرزمینی و چشمه سارها از افراد درخواست ثبت پذیرفته نخواهد شد.
ماده 42
(اصلاحی 1380/11/08)- نسبت به آب رودخانه ها و انهار طبیعی و چشمه سارها که ضمن درخواست ثبت ملک به عنوان حقابه معمول محل قبول تقاضای ثبت گردیده در موقع صدور سند مالکیت از ذکر حق مزبور خودداری نموده و به جای آن عبارت با حقابه از مقررات قانون توزیع عادلانه آب قید گردد.
ماده 43
هرگاه ششدانگ قنات یا چشمه متعلق به یکنفراست بمنزله یک ملک محسوب و شماره مخصوص بان داده میشود و اگر مالکین متعدد دارد باید میزان سهام هر یک از روی ساعت و گردش شبانه روز تعیین شود و درخواست ثبت هر سهم مستقلاً پذیرفته خواهد شد و تمام قنات یا چشمه دارای یک شماره خواهد بود اگر چشمه از روی ساعت تقسیم نشده و میزان آن مشخص نباشد اظهارنامه ثبت آب را فقط در ضمن درخواست ثبت ملک بعنوان حقابه مطابق معمول باید قبول کرد و در آگهیها و سند مالکیت جمله (مطابق معمول محل) را قید نمود.
ماده 44
درخواست ثبت پاکنه‌هائی که از قنوات در املاک مورد درخواست ثبت موجود است بدون اجازه صاحب قنات پذیرفته نخواهد شد.
ماده 45
(اصلاحی 1377/09/07)- املاکی را که پس از پلاک‌کوبی و توزیع اظهارنامه و قبل از درخواست ثبت و آگهی به وسیله اصلاحات خراب میشود باید مالک یا شهرداری مراتب را باداره ثبت اطلاع دهد و همچنین اگر خود اداره ثبت اطلاع حاصل کرد بایستی پس از رسیدگی و معاینه محل باید مراتب را در دفتر توضیح اظهارنامه و پرونده مربوطه و اگر ملک ثبت شده است در ستون ملاحظات دفتر املاک هم قید کرده هرگاه قسمتی از ملک باقی بماند یا بشهرداری منتقل شود به همان شماره اصلی ملک که برای تمام ملک تعیین شده آگهی خواهد شد و چنانچه قبلا آگهی و تحدید شده حدود بقیه تعیین و در صورتی که در دفتر املاک ثبت شده با توضیح مراتب در ملاحظات دفتر املاک با حدود واقعی در زیر ثبت اولیه با بایگانی کردن سند مالکیت اولی سند مالکیت جدید صادر خواهد شد.و نیز هرگاه در نتیجه تغییر وضع مجاور املاک ثبت شده و تبدیل حد به کوچه اصلاح سند مالکیت در حدی که قبلاً به ملک مجاور و فعلاً به کوچه محدود است تقاضا شود در صورتی که شهرداری عمومی بودن کوچه را اعم از بن‌بست یا غیر بن‌بست تایید نماید اصلاح ثبت دفتر املاک و سند مالکیت توسط اداره ثبت مربوطه با رعایت حقوق مجاورین انجام خواهد شد.
ماده 46
املاک مشاعی که قبل از این بر طبق قانون سابق درخواست ثبت شده نسبت به بقیه آن فقط در موقع ثبت عمومی بخش مربوطه درخواست ثبت پذیرفته خواهد شد.
ماده 47
اظهارنامه‌هایی که تا قبل از انتشار آگهی نامبرده در ماده 11 قانون ثبت به اداره تسلیم شود مشمول جریمه نخواهد بود املاکی که به واسطه تاخیر درخواست در آگهی اولیه قید نشده در آگهیهای شش ماهه که در ماده 12 قانون ثبت مقرر است آگهی خواهد شد.
ماده 48
متصدی تنظیم اظهارنامه باید مراقبت نماید که اسم و نام خانوادگی و شماره شناس نامه و محل صدور آن و مقدار مورد درخواست و سهام مالکین و کلیه مطالب اظهارنامه صحیحا و صریحا نوشته شود که بعداً موجب اشتباه نگردد و هر نوع اشتباهی هم که در مطالب اظهارنامه روی دهد و معلوم شود در اثر بی‌مراقبتی متصدی بوده موجب مسئولیت خواهد بود.
ماده 49
در قراء و قصباتی که به ثبت عمومی گذارده میشود نماینده توزیع اظهارنامه بامر مدیر ثبت مامورتنظیم اظهارنامه‌ها نیز خواهد بود.
ماده 50
در موقعی که اظهارنامه‌ها عودت داده میشود وصول آن مرتباً با قید تاریخ در دفتر توزیع اظهارنامه قید شود.
ماده 51
پس از انتشار آگهی نوبتی نامبرده در ماده 11 شماره‌هائی که تمام یا قسمتی از آن مجهول‌المالک مانده باید فورا در دفتر املاک مجهول‌المالک وارد شده و اظهارنامه‌هایی که بعداً داده میشود در ستون مربوط به هر ششماه یادداشت و مطابق آن در آگهی های نوبتی شش ماهه آگهی شود و غفلت در انجام آن موجب مسئولیت خواهد بود مسئولیت تنظیم این دفتر باید رسما بعهده یک نفر از کارمندان گذارده شود که در صورت غفلت و از قلم افتادن شماره ملکی مورد مواخذه واقع شود.
❯ فصل چهارم - در آگهیهای نوبتی و تحدیدی و تعیین حدود املاک
ماده 52
(اصلاحی 1324)- آگهی های نوبتی و تعیین حدود را اداره ثبت در یکی از جرائد حوزه خود و یا در یکی از جرائد نزدیکترین حوزه خود و یا در یکی از جرائد مرکز منتشر مینماید.
ماده 53
آگهیهای مربوطه بر بخش باید در روزنامه معینی منتشر شود که در آخر هر سال برای سال بعد از طرف اداره کل ثبت تعیین شده و باطلاع عموم خواهد رسید.
ماده 54
علاوه بر انتشار روزنامه یک نسخه از آگهی تعیین حدود در شهرها به هر یک از املاک مورد تحدید الصاق و در دهات نیز چند نسخه از آگهی مزبور باید در محل های عمومی قریه مورد تحدید و قراء مجاور بوسیله مامورین ثبت الصاق و انتشار آگهی را کدخدایان محل گواهی نمایند.
ماده 55
(منسوخ 1380/11/08)- فقط آگهی نوبت اول املاک برای درج در مجله رسمی باید ارسال شود.
ماده 56
حقوق ارتفاقی در آگهیهای نوبتی ذکر نمیشود ولی باید در زیر آگهی ها قید کرد که حقوق ارتفاقی در موقع تعیین حدود در صورت مجلس منظور میگردد که اگر معترضی باشد مطابق مقررات در مدت سی روز از تاریخ تنظیم صورت مجلس دادخواست اعتراض بدهد.
ماده 57
در پیش‌نویس آگهیهای نوبتی باید مراقبت شود که کلمات روشن و خوانا بوده و در اسامی درخواست کنندگان ثبت و شماره و اسم املاک اشتباهی نشود و لازم است اولین نسخه آگهی چاپ شده قبلا در اداره ثبت با پیش‌نویس آگهی مطابقه شود و پس از غلطگیری بچاپ آن اقدام گردد روساء ثبت و مدیر مجله رسمی مستقیماً مسئول صحت تنظیم و چاپ آگهیها میباشند اولین نسخه آگهی که برای غلطگیری مقابله شده باید به نمونه (امضاء) رئیس ثبت محل برسد و پس از چاپ آگهی ها در پرونده اداری بایگانی شود.
ماده 58
آگهی‌هائی که باید طبق ماده 10 قانون ثبت در سی روز سه مرتبه منتشر شود انتشار آن در روز اول و پانزدهم و سی‌ام خواهد بود.
ماده 59
آگهی‌هائی که برحسب دستور هیئت نظارت باید تجدید یا اصلاح شود در آخر فروردین و مهر هر سال ضمن آگهیهای شش ماهه منتشر خواهد شد.
ماده 60
در آگهیهای نوبتی مفاد ماده 17 قانون ثبت نیز باید قید شود.
ماده 61
حتی‌الامکان برای هر ملکی نباید یک آگهی تحدید جداگانه تهیه کرد املاکی که برای تحدید در نظر گرفته میشود باید بتعداد و با رعایت اهمیت ملک و استعداد نمایندگان لااقل برای ده الی بیست شماره از املاک شهری و اعیانی و قطعات مفروزه یک آگهی منتشر و متوالیاً تحدید شود مگر آنکه درخواست‌کننده ثبت در موقع تجدید تعیین حدود هزینه آگهی و فوق‌العاده و هزینه سفر نماینده را (در صورتیکه لازم باشد) بوسیله اداره بپردازد و نسبت باملاک مزروعی با رعایت اهمیت آن باید یک یا چند روز وقت تحدید آنرا قرار دهند.
ماده 62
درآگهی های تحدیدی نسبت به املاک مزروعی شماره‌های فرعی را نیز پس از شماره اصلی ملک میتوان برای تعیین حدود قید و آگهی کرد.
ماده 63
پیش‌نویس آگهی موضوع ماده 9 قانون ثبت باید در 6 نسخه تهیه و برای نمونه (امضا) و انتشار به مرکز فرستاده شود.
ماده 64
آگهیهای مربوط به املاک مجهول‌المالک که باید در آخر فروردین و مهر منتشر شود باید منتهی تا پانزده فروردین و مهر به مجله و جریده مربوطه برسد که در موعد مقرر منتشر شود.
ماده 65
برای قنوات باید در آگهی و صورت مجلس مبدء و مظهر قنات و حقوق ارتفاقی اشخاص قید گردد.
ماده 66
آگهی تحدیدی منتشر نخواهد شد مگر پس از نشر اولین آگهی نوبتی.
ماده 67
فاصله بین انتشار آگهی تحدیدی و روز و تعیین حدود نباید کمتر از بیست و بیشتر از شصت روز باشد.
ماده 68
(اصلاحی 1380/11/08)- عملیات تحدید حدود با رعایت مواد 14 و 15 قانون ثبت توسط نماینده به اتفاق نقشه بردار ثبت انجام خواهد شد. املاک و اراضی که قبلاً بدون نقشه کامل تحدید حدود شده در صورتی که منجر به ثبت در دفتر املاک نگردیده باید نقشه ملک طبق صورتمجلس تحدیدی به طور صحیح ترسیم شود.
ماده 69
در صورتیکه مالک و نماینده او غائب باشد و ملک تحدید نشود باید مراتب در صورت مجلس ضمیمه قید و به نمونه (امضاء) حاضرین برسد نمایندگانیکه برخلاف حقیقت به بهانه غیبت مالک از تحدید ملکی خودداری کرده یا عمل طبق ماده 15 ممکن بوده و اقدام نشده باشد به دادگاه اداری جلب خواهد شد.
ماده 70
(اصلاحی 1380/11/08)- درخواست کننده یا نماینده او حدود ملکی را که می خواهد ثبت کند به طور مشخص معرفی نموده و صاحبان املاک مجاور و دخالت کنندگان چنانچه ایراد و اعتراضی دارند بیان می نمایند.
ماده 71
مستدعی ثبت فقط ابنیه و اجزائی را میتواند در موقع تعیین حدود معرفی کند که داخل در حدود مندرجه در اظهارنامه باشد و نماینده عمل باید معرفی مالک یا نماینده او را وقتی معتبر بشناسد که تصرفات او در قسمت معرفی شده محرز باشد و الا از تعیین حدود خودداری خواهد نمود.
ماده 72
(اصلاحی 1380/11/08)- صورتمجلس تحدید حدود باید حاوی مطالب زیر باشد و به امضا نماینده و نقشه بردار و کلیه حاضرین برسد:
1 - تعیین روز و ماه و یا روزهائی که عملیات تحدید حدود در آن واقع شده.
2 - نام و مشخصات محل اقامت اشخاصی که حضور داشته اند.
3 - اشخاصی که اعتراض نموده اند.
4 - ذکر حقوقی که دیگران در ملک مورد تحدید دارند و یا مورد تحدید در ملک دیگران دارد.
5 - ذکر حدود و مشخصات با علامات و عده و نوع فواصل آنها و شماره های مجاورین.
6 - ذکر عبارت آگهی تحدید حدود و شماره روزنامه ای که آگهی در آن درج شده و گواهی صحت انتشار آگهی و یا ذکر اشتباه در آگهی مزبور.
ماده 73
در صورت مجلس تحدید قلم زدن و کم و زیاد نمودن عبارات بکلی ممنوع است و اگر اصلاح و توضیحی لازم باشد در زیر صورت مجلس نوشته شده به نمونه (امضاء) حاضرین برسد و اگر بعضی از حاضرین نخواهند نمود (امضا) کنند این نکته در صورت مجلس قید میشود و کسانی که نمونه (امضاء) ندارند علامت انگشت خواهند گذاشت.
تبصره (الحاقی 1329/09/04)- در صورتی که تقاضای بازداشت منافع از طرف متعهد له نشده باشد از تاریخ بازداشت ببعد متعهد حق انتقال منافع را زائد بر یک سال نخواهد داشت.
ماده 74
(اصلاحی 1380/11/08)- باید به معترضین خاطرنشان شود که اعتراض خود را کتباً به اداره ثبت محل تسلیم نمایند و علاوه بر آن ظرف مدت یکماه از تاریخ تسلیم اعتراض به مرجع ثبتی، دادخواست به مرجع ذیصلاح قضایی تقدیم نمایند.
ماده 75
(اصلاحی 1354/07/17)- در موقع تحدید حدود املاک باید نقشه کامل ملک به وسیله نقشه بردار ثبت ترسیم شود و حدود و مشخصات ملک ب ذکر طول ابعاد و مساحت آن در صورت مجلس تحدید حدود قید گردد.
ماده 76
در صورتیکه بتوان از روی حدود املاک مجاور حدود ملکی را تعیین نمود تجدید آگهی و اخذ دو برابر حق‌الثبت مورد نخواهد داشت.
ماده 77
در مورد املاک مشاع که قسمتی از آن درخواست ثبت و قبلاً تحدید شده چنانچه نسبت به بقیه درخواست ثبت شود تحدید مجدد لازم نیست و همچنین در مواردی که املاک مجاور ملک مورد درخواستی که تحدید شده باشد و درخواست‌کننده ثبت در اظهارنامه این موضوع را متذکر شود یا اداره مطلع گردد انتشار آگهی تحدیدی و عملیات تعیین حدود نسبت بان ملک لازم نبوده و بر طبق حدود مجاورین بثبت خواهد رسید.
ماده 78
در مواردیکه ملکی قبلا تحدید شده حدود مجاورین که بعداً تحدید میشود باید با آن تطبیق و تبعیت نماید.
ماده 79
مقیاس نقشه در دهکده‌ها پنج هزار و یک و در قراء و قصات ده هزارویک و در فاصله‌هائی که حد غیرطبیعی مستقیم باشد ممکن است با مقیاس 20 هزار یک نقشه ترسیم شود.
ماده 80
در اراضی بیاض غیرمحصور که حد فاصل نداشته باشد در اطراف زمین به عمق نیم گز از طرف مالک پی حفر شود.
ماده 81
(اصلاحی 1380/11/08)- هرگاه در وسط ملکی اشخاص دیگری ملک داشته باشند نقشه قطعات مزبور هم ترسیم و در صورتمجلس تحدید حدود مراتب با ذکر موقعیت مکانی و حدود و مشخصات با طول اضلاع و مساحت تصریح خواهد شد.
ماده 82
نسبت به املاکی که در ثبت عادی تحدید شده و در ثبت عمومی آگهی نوبت آن منتشر میشود باید در آگهیهای تحدیدی برای آن ملک نیز وقت تحدید داد و روز مقرر نماینده در محل حاضر شده در زیر صورت مجلس سابق بنویسد که از این تاریخ تا مدت سی روز اعتراض بر حدود و حقوق ارتفاقی پذیرفته میشود.
ماده 83
(اصلاحی 1380/11/08)- پس از تسلیم صورتمجلس تحدیدی مسئول اداره کتباً در زیر آن دستور ثبت در دفتر را میدهد.
ماده 84
(اصلاحی 1380/11/08)- نمایندگان محدد باید پس از خاتمه عملیات تحدیدی و ثبت صورتمجلس تعیین حدود صورتمجلس مزبور را با پرونده های مجاورین تطبیق نموده و پس از تکمیل آن پیش نویس سند مالکیت را تهیه و ضمیمه پرونده به شعبه بایگانی تسلیم نمایند. چنانچه معلوم شود که پرونده ناقص تحویل شده نماینده مسئول مورد تعقیب اداری واقع خواهد شد.
ماده 85
نصف هزینه و فوق‌العاده نمایندگان را میتوان در موقع عزیمت برای عملیات تحدیدی به عنوان پیش‌پرداخت داد و پرداخت بقیه موکول به تکمیل و تحویل پرونده‌ها و گواهی مدیر بایگانی است.
❯ فصل پنجم - در اعتراض
ماده 86
(اصلاحی 1380/11/08)- در آگهی های نوبتی و تحدیدی قید میشود که اعتراض باید کتبی و مستقیماً به اداره ثبتی که آگهی را منتشر می کند تسلیم شود و معترض باید ظرف مدت یک ماه از تاریخ تسلیم اعتراض به مرجع ثبتی، دادخواست به مرجع ذیصلاح قضایی تقدیم نماید در غیر این صورت متقاضی ثبت یا نماینده قانونی وی میتواند به دادگاه مربوطه مراجعه و گواهی عدم تقدیم دادخواست را دریافت و به اداره ثبت تسلیم نماید. اداره ثبت بدون توجه به اعتراض عملیات ثبتی را با رعایت مقررات ادامه می دهد. مبداء اعتراض به اصل ملک، تاریخ انتشار روزنامه ایست که اولین آگهی نوبتی در آن درج شده است و ادارات ثبت باید مراقبت نمایند تاریخ انتشار آگهی که در زیر آگهی هم قید شده با تاریخ انتشار روزنامه مطابق باشد.
تبصره (الحاقی 1380/11/08)- دادگاهها در مورد دادخواستهای مربوط به اصل و حدود و حقوق املاک پس از احراز اینکه اعتراض در مواعد مقرر به اداره ثبت مربوطه تسلیم شده و داخل مدت میباشد به موضوع رسیدگی والا قرار مقتضی صادر می نماید.
ماده 87
قبل از انتشار آگهی نوبتی دادخواست اعتراض یا گواهینامه جریان دعوا بین معترض و مستدعی ثبت پذیرفته نخواهد شد.
ماده 88
(منسوخ 1380/11/08)- دادخواست اعتراض اعم از اینکه رسیدگی بان در حدود صلاحیت صلحیه یا محقق ثبت یا بدایت یا دیوان محاکمات دارائی باشد کتبی خواهد بود و باید مطابق مقررات قانون اصول محاکمات حقوقی تنظیم و تمبر شود ولی ممکن است که در روی برگهای مخصوص دادخواست هم نوشته نشده باشد.
ماده 89
(اصلاحی 1380/11/08)- اعتراض اعم از اینکه در مدت قانونی داده شده باشد یا خارج از مدت باید گرفته و متصدی امر بلافاصله روی اظهارنامه ملک مورد اعتراض در مورد هر اعتراض مهری که کلمه اعتراض روی آن نقش شده باشد زده و با قید تاریخ رسید به دهنده آن داده شود و همچنین در مواردی که گواهی نامه جریان دعوا به اداره ثبت تسلیم میشود باید طبق این ماده عمل شود.
ماده 90
در رسید دادخواست اعتراض یا گواهینامه جریان دعوا باید تاریخ رسید با تمام حروف قید شود.
ماده 91
(اصلاحی 1380/11/08)- در مورد گواهی نامه هائی نیز که مطابق ماده 86 داده شده باشد متصدی امر بلافاصله روی اظهارنامه ملک در مورد هر گواهی مهری که جمله تقدیم دادخواست روی آن نقش شده باشد زده و با قید تاریخ رسید به دهنده آن داده شود.
ماده 92
(اصلاحی 1380/11/08)- مسئول اداره ثبت نسبت به اعتراضهائی که خارج از مدت داده میشود نظر خود را در زیر برگ اعتراض نوشته و در نشست اداری طبق ماده 16 قانون ثبت مطرح مینماید تا تکلیف قطعی آن معین گردد.
ماده 93
(اصلاحی 1380/11/08)- در مورد گواهی‌نامه‌هایی نیز که مطابق ماده 17 قانون ثبت داده شده و به نظر اداره خارج از مدت میباشد مدلول مواد 89 و 90و 92 در آن قسمتی که راجع به گرفتن گواهی نامه و دادن رسید و مهر اعتراض مقرر است رعایت خواهد شد.
ماده 94
دادخواست‌هائی که از طرف دارائی بر ثبت املاک اشخاص یا از طرف اشخاص نسبت به مورد تقاضای دارائی تسلیم شود باید بوسیله دفتر اداره کل ثبت به دیوان محاکمات دارائی فرستاده شود.
ماده 95
(اصلاحی 1334/09/11)- در مواردی که پرونده‌های ثبتی املاک و یا دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق از نظر رسیدگی مقامات صلاحیتدار قضایی دادگستری مورد احتیاج این مقامات باشد مدیر ثبت یا سر دفتر پرونده یا دفتر مورد احتیاج را به وسیله یکی از کارمندان بآنجا فرستاده و مقامات مذکور پس از اقدامی که برای حفظ آثار مورد نظر لازم است بلافاصله پرونده یا دفتر را به وسیله آورنده عودت میدهند مگر اینکه باقی بودن پرونده یا دفتر مزبور را ضروری تشخیص دهند و مطابق قانون چنین اجازه‌ای بمقام صلاحیتدار قضایی داده شده باشد که در این صورت میتواند بمسئولیت خود با تعیین مدتی که وجود پرونده یا دفتر لازم است پرونده یا دفتر را نگاهداشته و پس از رفع احتیاج فوراً باداره ثبت یا دفترخانه مربوطه اعاده دهند.
ماده 96
(منسوخ 1380/11/08)- اگر دادخواست در خارج از مدت به شعبه یا دایره ثبتی داده شده که در مقر دادگاه ابتدائی نیست رئیس شعبه یا دایره نظر خود را کتباً در زیر دادخواست نوشته و برای تعیین تکلیف باداره مرکزی ثبت که در آن حوزه واقع است میفرستد.
ماده 97
(اصلاحی 1380/11/08)- رئیس دادگاه با دعوت اداره ثبت در غیر ساعت اداری و در موقعی که با موافقت مسئول اداره ثبت معین میشود در اداره ثبت حاضر و در موضوع اعتراض های مذکور در ماده 92 و گواهی نامه مذکور در ماده 93 رسیدگی و زیر برگ اعتراض یا گواهی نامه کتباً اظهار نظر مینماید مسئول ثبت یا نماینده او نیز در این نشست حضور خواهد داشت.
ماده 98
(منسوخ 1380/11/08)- نسبت به سایر نواقص که ممکن است در دادخواست اعتراض نموده باشد اداره ثبت اظهارنظر نکرده و اجراء مقررات ماده 16 و 19 اصول محاکمات آزمایش به عهده محقق ثبت یا دادکاه [دادگاه] مربوطه است.
ماده 99
اعتراضی که باید برای حفظ منافع وقف به عمل آید در مورد موقوفاتی که متولی خاص ندارد به عهده اداره اوقاف و در مورد موقوفات عامالمنفعه که متولی خاصی دارد به عهده متولی یا ناظر یا اداره اوقاف است و در حبس عامالمنفعه نیز اعتراضی که باید برای حفظ منافع حبس بعمل آید بعهده متصدی امور حبس است.
ماده 100
در موقوفات خاصه متولی و هر یک از موقوف‌علیهم و در حبس بنفع اشخاص معین متصدی امور حبس و هر یک از محبوسلهم میتوانند برای حفظ منافع وقف یا حبس دادخواست اعتراض بدهند حق مزبور را ناظر وقف نیز اگر باشد دارا میباشد و اعتراضی که باید برای حفظ منافع ثلث باقی داده شود بعهده وصی یا ناظر ثلث میباشد و در ثلث غیرباقی کسانی نیز حق اعتراض دارند که بعد از خروج ملک از حالت ثلث در آن ملک ذی‌حق میشوند.
ماده 101
در موردیکه ملکی مورد اعتراض واقع شود اعم از اینکه مستدعی ثبت باعتراض معترض تمکین کند یا در دادگاه محکوم شود معترض محکوم له جانشین مستدعی شناخته شده و چنانچه مانع دیگری نباشد ملک طبق حکم نهائی دادگاه ثبت خواهد گردید و محتاج به آگهی مجدد بنام معترض نخواهد بود.
ماده 102
در مواردیکه قبل از اعتراض پس از خاتمه مدت قانونی مستدعی ثبتی بدون اینکه مطابق مقررات انتقالی واقع شود گواهی کند که تمام یا قسمتی از ملک مورد تقاضای او در موقع تقاضا متعلق به دیگری بوده آنمقدار از مورد تقاضای او خارج و مجددا از مالک واقعی آن تقاضای ثبت پذیرفته خواهد شد.
❯ فصل ششم - در ثبت املاک در دفتر املاک و ثبت انتقالات ملک
ماده 103
پس از اتمام عملیات مقدماتی ثبت مسئول دفتر ثبت ملک را با مشخصات زیر در دفتر املاک نموده و به نمونه (امضاء) مدیر ثبت یا کارمندیکه از طرف وزارت دادگستری برای نمونه کردن دفتر و برگهای مالکیت مجاز است میرساند:
1- شماره ملک.
2- تاریخ ثبت ملک در دفتر املاک.
3- اسم و نام خانوادگی و شماره شناسنامه و محل صدور آن و محل اقامت تابعیت مالک.
4- نوع و مشخصات ملک و محل وقوع و اجراء و متعلقات آن.
5 - حدود ملک.
6 - بهای ملک.
7- حقوق عینیه که اشخاص در آن ملک دارند با اسامی صاحبان حقوق و همچنین حقوق ارتفاقیه که برای ملک مورد ثبت در املاک مجاور و یا برای املاک مجاور در ملک مورد ثبت موجود است.
ماده 104
(اصلاحی 1324)- در موقع انتقال تمام یا قسمتی از ملک ثبت شده و یا واگذاری حقی نسبت بعین ملک سند معامله در دفتر اسناد رسمی ثبت و خلاصه آن در دفتر املاک زیر ثبت ملک به طریق آتی ثبت میشود (1) در مورد انتقال قطعی تمام ملک باید خلاصه انتقال را مطابق معمول در زیر ثبت ملک ثبت و خروج آن را از ملکیت مالک اولی نیز با مرکب قرمز در ملاحظات دفتر املاک قید نمایند - (2) اگر انتقال راجع بقسمتی از ملک مفروزا یا مشاعا باشد خروج آن را از مالکیت مالک اولی به نحویکه به منزله ذکر خلاصه معامله نیز محسوب شود با مرکب قرمز در زیر ثبت ملک یا در ستون ملاحظات باین شرح (یکدانک {یکدانگ} مشاع یا دو دانک {دانگ} مفروز یا دوهزار کز {گز} از ملک بالا را آقای مالک به موجب سند شماره (....) به آقای.. ... منتقل کرده و در صفحه.. .. این دفتر یا دفتر متمم شماره.. .. ثبت و از ملکیت مالک بالا خارج گردید) قید و سپس مورد انتقال را اگر مشاع است به نحو ثبت املاک مشاعه و اگر مفروز است به طور یک ملک مستقل با تمام مشخصات و حدود و بها و حقوق در صفحه معینی از دفتر اصلی یا متمم ثبت و در ملاحظات ثبت آن نیز یادداشت نمایند که اصل ملک در صفحه.. .. دفتر.. .. ثبت شده یا مورد ثبت از ملک شماره.. .... که در صفحه.. ... ثبت شده افراز شده است (3) هرکاه {هرگاه} نسبت به هر یک از 2 قسمت املاک بالا انتقالاتی به طور شرطی و رهنی یا قطعی واقع شود بوفق معول سابق خلاصه آن را در زیر ثبت ملک ثبت و فسخ و فک را نیز در موقع خود در مقابل همان قسمت در ستون ملاحظات دفتر یادداشت نمایند و بهمین طریق خلاصه کلیه معاملات راجعه بعین ملک مزبور در دفتر املاک به ترتیب تاریخ زیر یکدیگر ثبت خواهد شد.
در موارد بالا سردفتر خلاصه معامله را در برک {برگ} مخصوصی که برای این کار تهیه شده در دو برک {برگ} نوشته و یک برک را به منتقل الیه تسلیم و دیگریرا به دفتر املاک حوزه ثبت ملک ارسال میدارد خلاصه مذکور علاوه بر نمونه (امضاء) متعاملین باید به نمونه سردفتر و نماینده ثبت (چنانچه نماینده داشته باشد) رسیده باشد.
مسئول دفتر املاک باید خلاصه مذکور فوق را فوراً به طوریکه در بالا مقرر است در زیر ثبت ملک قید نموده به نمونه مدیر ثبت برساند.
شخصی هم که نسبت بعین ملک حقی باو واگذار شده باید برگی که باو داده شده است به دفتر املاک حوزه تسلیم نموده و در صورتی که قبلاً به طریق نامبرده بالا در زیر ثبت ملک ثبت نشده باشد ثبت آن را تقاضا نماید در موقع فسخ معاملات نیز باید سردفتر لاشه سند باطل شده و آگهی فسخ را باداره ثبت بفرستد تا در ملاحظات دفتر املاک قید شود.
هرکاه {هرگاه} معامله راجع باشد به انتقال قطعی تمام ملک ثبت شده سردفتر انتقال را در صفحات مخصوص بانتقالات سند مالکیت قید و نمونه کرده و به منتقل الیه تسلیم مینماید تا در صورتی که بخواهد سند مالکیت تازه برای خود بگیرد.
در مواردی که معامله راجع به انتقال یک قسمت از ملک باشد خلاصه آن باید در صفحات مخصوص به انتقالات سند مالکیت قید و نمونه گردیده و سند مزبور بناقل مسترد گردد و در این صورت منتقل الیه میتواند باداره ثبت حوزه وقوع ملک مراجعه کرده و برای خود سند مالکیت مستقلی بگیرد.
در مواردی نیز که معامله مربوط بواگذاری حق عینی نسبت بملک باشد مثل (رهن و حقوق ارتفاقی) و یا راجع به انتقال تمام یا قسمتی از عین ملک باشد ولی با حق استرداد سردفتر باید آن را در صفحات مخصوص به انتقالات سند مالکیت نوشته نمونه نماید در مورد عمری و رقبی و سکنی و مواردیکه معامله راجع به انتقال سود ملکی برای بیش از 3 سال باشد مقررات بالا راجع به تنظیم خلاصه سند در دو برک {برگ} و فرستادن آن باداره ثبت حوزه وقوع ملک و قید آن در زیر ثبت ملک در دفتر املاک و در سند مالکیت باید مجری گردد.
در موارد صلح های محاباتی با حق خیار فسخ و یا استفاده از سود و غیره برای مصالح نسبت باملاک ثبت شده مطابق خلاصه معامله با قید حق خیار و سایر حقوق منظور شده به نام متصالح در دفتر ثبت و سند مالکیت صادر میشود و در صورت فسخ از طرف مصالح و یا انقضای مدت خیار یا اسقاط حق مذکور مراتب در دفتر و در برک {برگ} های مالکیت قید میشود.
ماده 104 مکرر
(الحاقی 1324/07/25)- چنانچه پس از ثبت ملک در دفتر املاک مالک آن به موجب سند رسمی قراردادی نماید که بالنتیجه اعیان احداثی در آن ملک بملکیت طرف قرارداد که مجاز در احداث اعیانی بوده مستقر گردد خلاصه سند قرارداد او را باید در ستون انتقالات سند مالکیت و ذیل ثبت ملک قید نمود و مالک اعیانی پس از انجام عمل میتواند سند مالکیت آن را از اداره ثبت بخواهد اداره ثبت وقت معاینه محل و تعیین حدود و حقوق ارتفاقی اعیانی را بمالک عرصه و مجاورین اخطار مینماید و در وقت مقرر صورت مجلس معاینه را تنظیم که هرگاه اختلافی نباشد با دریافت حق الثبت انتقال سند مالکیت اعیانی را صادر خواهد نمود و در صورت بروز اختلاف و ارائه گواهی رجوع بدادکاه [به دادگاه] از تاریخ تنظیم صورت مجلس تا 30 روز از صدور سند مالکیت تا صدور حکم نهایی خودداری میشود.
ماده 105
در مورد انتقال ملک به ورثه باید بعد از احراز انحصار وراثت و سمت ورثه نسبت بمورث خلاصه مفاد و شماره گواهی نامه دادکاه [دادگاه] راجع بحصر وراثت در ملاحظات دفتر قید و در زیر ثبت اولیه ملک به نام وراث نسبت به سهام آن ها ثبت شود و چنانچه مالک پس از خاتمه جریان ثبتی و قبل از ثبت ملک در دفتر املاک فوت شود ملک را طبق مقررات به نام وراث با قید انتقال از مورث متوفی با داشتن گواهی حصر وراثت و توافق در سهم الارث ثبت نمایند و دیگر ثبت ملک مستقلاً به نام مورث لازم نخواهد بود.
تبصره 1 (الحاقی 1380/11/08)- هرگاه ورثه متوفی یا قائم مقام یا نماینده قانونی آنها تقاضای پرداخت بهاء ربع یا ثمن اعیانی زوجه متوفی را از اداره ثبت بنمایند مسئول ثبت محل کارشناس رسمی دادگستری را برای ارزیابی تعیین می کند تا کارشناس بهاء عادله اعیانی را با لحاظ ماده 947 قانون مدنی و سایر مقررات معین نماید ورثه میتوانند بهاء مذکور را به حساب سپرده ادارات ثبت تودیع نمایند اداره ثبت بهاء تعیین شده ملک را به ذینفع ابلاغ واقعی می کند و چنانچه ذینفع فاقد نشانی باشد یا نشانی تعیین شده موافق با واقع نباشد مراتب در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار فقط یک مرتبه آگهی خواهد شد. در آگهی مزبور و همچنین در اخطاریه حسب مورد باید تصریح شود که ذینفع جهت اخذ سپرده مذکور به اداره مربوطه مراجعه نماید و در صورتی که مدعی تضییع حق باشد ظرف مدت یک ماه پس از رویت اخطار یا انتشار آگهی میتواند به دادگاه صالحه مراجعه و گواهی طرح دعوی را به اداره ثبت محل ارائه نماید.
تبصره 2 (الحاقی 1380/11/08)- هرگاه ظرف مدت مرقوم گواهی طرح دعوی تسلیم نشود اداره ثبت سند مالکیت ملک را بدون استثناء بهاء اعیانی صادر خواهد نمود و در صورت وصول گواهی طرح دعوی در مدت مزبور صدور سند مالکیت به شرح فوق موکول به صدور حکم نهایی است. هزینه ارزیابی و آگهی به عهده متقاضی است.
ماده 106
(اصلاحی 1380/11/08)- در مواردی که مطابق ماده 104 سند مالکیت جدید داده میشود بر اساس مقررات هزینه قانونی سند مالکیت جدید دریافت خواهد شد در صورتی که املاک بعد از ثبت در دفتر املاک به قطعات مفروزه یا آپارتمان تفکیک شود در صورت درخواست مالک یا مالکین اداره ثبت مطابق صورتمجلس تفکیکی یکی از قطعات را در زیر ثبت ملک و بقیه را در صفحه یا صفحات دفتر جاری یا دفتر متمم ثبت نموده و با ابطال سند مالکیت اولیه در مورد هریک از قطعات مفروزه یا آپارتمانها سند مالکیت تفکیکی و جداگانه صادر خواهد شد.
ماده 107
املاک موقوفه پس از ثبت در دفتر املاک در دفتر ثبت موقوفات نیز به ترتیب و در زیر یکدیگر ثبت خواهد شد و در دفتر مزبور احتیاج بگذاردن صفحات سفید نخواهد داشت. املاک مورد ثلث باقی نیز در دفتر مزبور به ثبت خواهد رسید.
ماده 108
نمونه دفتر املاک باید با دست به عمل آید و نمونه مهری ممنوع است.
ماده 109
املاکی که از جهت بنا مفروز و از حیث صحن و غیره مشاع است طبق ماده 3 در دفتر املاک برای هر سهمی 3 صفحه تشخیص داده میشود و انتقالات هر سهمی زیر ثبت همان قسمت ثبت و حدود و مشخصات و حقوق ارتفاقی قسمت مشاع را در زیر ثبت سهم اولی قید و در بقیه سهام و صفحات ذکر شماره صفحه اولیه کافی خواهد بود.
ماده 110
(اصلاحی 1380/11/08)- هرگاه ملک مشاع در نتیجه انتقالات به یک نفر منتقل شود در صورت تقاضای مالک در ملاحظات هر یک از صفحات ثبت مربوط به سهام مالکین مراتب ذکر میشود و انتقال مزبور در زیر ثبت آخرین سهم با رعایت مقررات بالا ثبت و اسناد مالکیت اولیه باطل و یک جلد سند مالکیت جدید صادر شود.
ماده 111
(اصلاحی 1324/07/17)- ثبت انتقالات قهری به نام ورثه در دفتر املاک مجانی است و حق‌الثبت به آنان تعلق نمی‌گیرد.
ماده 112
برای حقوق ارتفاقی که برای اشخاص در سند مالکیت غیر قید شده است صاحبان حقوق میتوانند طبق ماده 124 و 125 قانون ثبت گواهینامه بگیرند.
ماده 113
(اصلاحی 1380/11/08)- برای هر شخصی از هر شماره ملک باید یک جلد سند مالکیت جداگانه صادر شود.
ماده 114
هرگاه ملک مشاع از طرف چند نفر درخواست ثبت شده و قبل از ثبت ملک بیک نفر منتقل شود با تذکر باسامی متقاضیانی که ملک به نام آنها آگهی شده و انتقال داده‌اند به نام منتقل‌الیه در یکجا ثبت شده و سند مالکیت تمام ملک صادر میگردد.
ماده 115
در املاک مشاع برای هر شریک نسبت به سهم اویک سند مالکیت صادر خواهد شد
ماده 116
در ثبت اعیانی املاک مزروعی برای هر شماره دو صفحه دفتر املاک کافی است و در صورتیکه ارزش آن کمتر از هزارریال باشد برگهای مخصوصی که تنظیم شده صادر میگردد.
ماده 117
تغییر در وضعیات املاک ثبت شده مستلزم تغییر سند مالکیت نیست مگر در مورد انتقال تمام یا قسمتی از آنکه در این مورد سند تازه به نام منتقل‌الیه با ذکر مشخصات معامله صادر خواهد گردید.
ماده 118
در قسمت املاک مشاع که یکقسمت از آن در ثبت عادی بدون ذکر شماره املاک مجاور ثبت شده و برای بقیه در ثبت عمومی سند مالکیت صادر میشود بایستی شماره املاک مجاور در ثبت سهام اخیر قید و در ملاحظات ثبت سهم اولیه نیز تصریح شود و در صورتیکه تمام سهام ملک مشاع بدون قید شماره املاک ثبت شده باشد در موقع انتقال و صدور سند مالکیت تازه بایستی شماره املاک مجاورین قید گردد و همچنین نسبت بهر ملکی که در ثبت عادی سند آن صادر شده است.
ماده 119
املاک مشاعی که سهام مالکین یک قسمت از آن تواماً در یکجا ثبت و سند مالکیت صادر شده و بقیه سهام در ثبت عمومی سند مالکیت صادر میشود قسمت ثبت شده بحالت اول باقی ولی برای سهم هر یک از شرکاء بعدی سه صفحه سفید تخصیص و در ملاحظات ثبت هر یک از سهام شماره صفحات ثبت سایر سهام ذکر میشود:
ماده 120
(اصلاحی 1380/11/08)- در مواردی که مالک به علت از بین رفتن یا گم شدن سند مالکیت تقاضای صدور المثنای سند مالکیت مینماید بایستی طریق از بین رفتن یا گم شدن سند را کتباً به اداره ثبت محل اعلام و استشهادیه ای (که نمونه آن را سازمان ثبت اسناد و املاک کشور چاپ نموده و دو برگ برای تنظیم و تکمیل به درخواست کننده داده میشود)، مبنی بر شهادت و اظهار اطلاع حداقل سه نفر که هویت و امضا آنها به گواهی یکنفر از شهود مذکور رسیده و هویت و امضا نامبرده به گواهی نیروی انتظامی محل یا یکی از دفاتر اسناد رسمی رسیده باشد ضمیمه نماید. اداره ثبت پس از وصول درخواست نامه و برگ استشهاد باید نخست آن را ثبت و در دفتر املاک منعکس کند و سپس مراتب را طی بخشنامه ای به دفاتر اسناد رسمی اعلام کند و در محل هائیکه از رایانه استفاده میشود صدور بخشنامه مزبور ضرورت نداشته و بایستی موضوع را به متصدی رایانه ابلاغ نمایند و پس از آن به هزینه درخواست کننده مراتب را یک نوبت در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار یا یکی از روزنامه هائی که آگهی های ثبتی در آن درج میشود آگهی کند. در صورتی که تا ده روز از تاریخ انتشار آگهی اعتراضی نرسیده یا در صورت اعتراض اصل سند مالکیت یا سند معامله ارائه نشده باشد اداره ثبت اقدام به صدور المثنی سند مالکیت خواهد نمود و در مواردی هم که مندرجات صفحه یا صفحات سند مالکیت مفقود گردیده می‌بایست المثنی صادر گردد.
سند مالکیت المثنی حاوی کلیه مندرجات سند مفقودی است.
(ذکر اسناد شرطی و رهنی که فسخ و یا فک شده ضرورتی ندارد.)
در آگهی که در روزنامه منتشر میشود باید مطالب زیر قید شود:
1 - نام و نام خانوادگی مالک.
2 - شماره پلاک و بخش و محل وقوع ملک.
3 - خلاصه ادعای از بین رفتن یا گم شدن سند مالکیت.
4 - معاملاتی که به حکایت سوابق ثبتی و اظهار مالک مستند به سند رسمی در سند مالکیت نوشته شده است.
5 - تذکر به اینکه هرکس نسبت به ملک مورد آگهی معامله ای کرده که در قسمت 4 ذکر نشده یا مدعی وجود سند مالکیت نزد خود میباشد باید تا ده روز پس از انتشار آگهی به ثبت محل مراجعه و اعتراض خود را ضمن ارائه اصل سند مالکیت یا سند معامله تسلیم نماید و اگر ظرف مهلت مقرر اعتراضی نرسد و یا در صورت اعتراض اصل سند مالکیت یا سند معامله ارائه نشود اداره ثبت المثنای سند مالکیت را طبق مقررات صادر و به متقاضی تسلیم خواهد کرد. (در صورت ارائه سند مالکیت یا سند معامله صورتمجلس مبنی بر وجود آن نزد معترض در دو نسخه تنظیم و یک نسخه آن به متقاضی المثنی تسلیم و اصل سند به ارائه دهنده مسترد میشود.)
در صورتی که در آگهی مذکور اشتباهی رخ دهد تشخیص اشتباه و صدور دستور رفع اشتباه به عهده مسئول اداره کل ثبت اسناد و املاک استان مربوط خواهد بود.
تبصره 1 (اصلاحی 1344/02/23)- در مواردی که مالک به‌علت فقدان سند مالکیت تقاضای صدورالمثنی سند مالکیت مینماید بایستی طریق از بین رفتن سند مالکیت را کتباً به اداره ثبت اعلام و کسانی که از جریان امر مستحضرند معرفی شوند. اداره ثبت پس از انجام تحقیقات لازمه از مطلعین در ظرف ده روز باید مراتب را به هزینه متقاضی به وسیله یکی از جراید کثیرالانتشار و جریده‌ای که آگهیهای ثبتی در آن درج میشود و روزنامه رسمی در سه نوبت هر بیست روز یک مرتبه آگهی و در صورتی که تا ده روز پس از انتشار آخرین آگهی اظهاری نسبت به ملک مورد آگهی نرسد به دادن المثنی سند مالکیت اقدام نماید. در آگهی فوق مراتب زیر باید قید شود:
1- اسم و نام خانوادگی مالک. 2- شماره پلاک و محل وقوع ملک. 3- خلاصه دعوای فقدان سند مالکیت. 4- معاملاتی که طبق حکایت پرونده ثبتی و اظهار مالک در سند مالکیت نوشته شده.
تذکر اینکه هر کس نسبت به ملک مورد آگهی هرکونه [گونه] معامله کرده باشد که در قسمت چهار ذکر نشده است در ظرف دو ماه از تاریخ انتشار اولین آگهی به اداره ثبت مراجعه و سند خود را ابراز دارد.
تبصره 2 (اصلاحی 1323/11/17)- اداره ثبت مکلف است در روز صدور المثنی سند مالکیت مراتب را به دفاتر حوزه خود کتباً اعلام و متذکر شود که هر موقع نسبت به‌پلاک موضوع المثنی سند مالکیت بخواهند هرکونه [گونه] سند معامله تنظیم نمایند (اعم از اینکه به استناد اصل سند مالکیت باشد یا المثنی) جریان ثبتی ملک را استعلام و سپس در صورت نبودن مانع اقدام به تنظیم و ثبت معامله کنند.
هر یک از دفترخانه‌ها مکلفند دفتری برای ثبت شماره پلاک این قبیل املاک داشته باشند که در موقع تنظیم اسناد به آن مراجعه نموده در صورتی که مورد معامله از املاکی باشد که نسبت به آن المثنی صادر شده باید قبلاً جریان ثبتی ملک را استعلام و در صورت نبودن مانعی اقدام به تنظیم سند بنمایند.
تخلف از رعایت دستور فوق مستلزم کیفر درجه پنج به بالا مقرر در ماده42 قانون دفتر اسناد رسمی است.
تبصره 3 (اصلاحی 1348/10/23)- هرگاه بعضی از ورثه با تسلیم رونوشت گواهی انحصار وراثت و سایر مدارک ضروری صدور مالکیت سهمیه خود را از ماترک مورث تقاضا نماید و اعلام بدارد که سند مالکیت مورث نزد احد از وراث یا شخصی دیگر است که از ابراز و تسلیم آن بوراث یا اداره ثبت خودداری مینماید اداره ثبت مکلف است پس از اخطار بشخص مذکور و انقضاء مدت ده روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه مراتب را یکبار در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار آگهی نماید، چنانچه دارنده سند بدون مجور قانونی ظرف مهلت معین شده در آگهی سند مورد مطالبه را تسلیم ننماید سند مالکیت وراث متقاضی را با رعایت کلیه مقررات قانون صادر و تسلیم خواهد کرد و بلافاصله طی بخشنامه ای بکلیه دفاتر اسناد رسمی اعلام خواهد نمود که هر موقع سند مورث ابراز گردید آن را اخذ و برای اقدام باداره ثبت ارسال دارند.
تبصره 4 (الحاقی 1380/11/08)- در مواردی که سند مالکیت به نام دولت صادر گردیده و یا سند مالکیت به نام دیگری صادر و بعداً به دولت منتقل شده باشد و مرجع ذیربط به علت از بین رفتن یا گم شدن سند مالکیت مربوطه با گواهی وزارت دارائی و امور اقتصادی تقاضای صدورالمثنای سند مالکیت مفقوده را مینماید از شمول این ماده مستثنی است.
تبصره 5 (الحاقی 1380/11/08)- هرگاه به علت ریختن جوهر یا سوختگی یا پارگی و یا جهات دیگری قسمتی از سند مالکیت از بین رفته باشد و یا قابل استفاده نباشد اداره ثبت با انجام تشریفات مقرر در این ماده اقدام به صدور المثنای سند مالکیت خواهد نمود و سند مالکیت ناقص را باطل و در پرونده بایگانی می نماید.
تبصره 6 (الحاقی 1380/11/08)- در صورت اعلام کتبی مالک مبنی بر پیدا شدن سند مالکیت اولیه چنانچه با سند مالکیت المثنی معامله ای انجام نشده باشد سند مالکیت المثنی باطل و مراتب پیرو بخشنامه مربوط به دفاتر اسناد رسمی تابعه اعلام گردد و چنانچه با سند مالکیت المثنی معامله ای انجام شده باشد سند مالکیت اصلی اخذ و پس از ابطال در پرونده ثبتی مربوط ضبط گردد.
ماده 121
برای هر سهمی از املاک مشاع یک پیش‌نویس سند مالکیت تنظیم میگردد و حدود کلیه ملک در یکی از پیش‌نویس ها قید و در بقیه اشاره به پیش‌نویس مزبوره میشود و بهمین ترتیب در دفتر املاک ثبت و در زیر هر سهمی نوشته میشود که خود مطابق حدودی است که در صفحه شماره فلان نوشته شده.
ماده 122
در مورد وصیت نسبت بملک ثبت شده باید مفاد وصیت در سند مالکیت مثل سایر معاملات قید شده خلاصه آن بدفتر املاک فرستاده شود و همچنان در موقع عدول از وصیت ترتیب مزبور رعایت و در صورتیکه ملک مورد وصیت ثبت نشده باشد باید مفاد وصیت در پرونده ثبتی بایگانی و موقع صدور سند مالکیت رعایت گردد.
ماده 123
در مورد ثمن اعیانی که ضمن درخواست ثبت ملک یا مستقیما به عنوان ثمن اعیانی درخواست و آگهی شده باشد سند مالکیت صادر میگردد ولی هرگاه در درخواست بهای ثمن اعیانی گواهی شده باشد فقط به صاحب آن گواهینامه، حق مزبور داده میشود.
ماده 124
در موردیکه برای استیفاء طلب بستانکار طبق حکم دادگاه ملک مدیون بتصرف بستانکار داده میشود اداره ثبت باید متصرف را جانشین مدیون شناخته و اگر ملک به نام مدیون بثبت رسیده باید مطابق همان حکم ملک را به نام محکوم له مثل مورد انتقال ثبت نماید.
ماده 125
(اصلاحی 1338/06/07)- املاک مشاعی که قسمتی از آن ثبت و برای بقیه سهام صفحات سفیدی باز گذاشته شده و در موقع اختتام دفتر و قبل از ثبت بقیه سهام یکنسخه دفتر باداره تمرکز امور دفاتر املاک فرستاده شده در موقع ثبت بقیه سهام باید رونوشت پیش نویس سند مالکیت را باداره تمرکز دفاتر فرستاده که در محل خود ثبت نمایند.
تبصره (الحاقی 1324/09/15)- املاک مشاعی که اولین سهم و قسمت آن در دفتر املاک ثبت میشود بازگذاشتن صفحات سفید برای ثبت بقیه سهام آن لازم نیست و باید بقیه سهام را به ترتیب طبق معمول در دفاتر جاری ثبت نموده و شماره صفحه و ثبت آن را در ستون ملاحظات ثبت سهم اول قید نمایند و نسبت بصفحاتیکه تا این تاریخ برای ثبت بقیه سهام بازگذاشته شده در همان صفحات سفید ثبت نموده و طبق ماده 125 عمل نمایند.
ماده 126
(اصلاحی 1380/11/08)- در مورد قنوات مستقل دفتری به نام دفتر ثبت قنوات تخصیص داده میشود تا کلیه قنواتی که مستقلاً مورد معامله واقع میشود و تابع املاک نیست در آن دفتر به ثبت برسد و با رعایت تعداد قنوات هر ناحیه و به نسبت سهام و عده مالکین آن باید یک یا چند دفتر برای قنوات یک یا چند ناحیه اختصاص داده شود.
❯ فصل هفتم - در وظائف محققین ثبت
ماده 127
محققین ثبت از میان خدمت گزاران وزارت دادگستری که لااقل 25 سال سن و اطلاعات کافی متناسب با این شغل داشته باشند معین میگردند.
ماده 128
در موارد زیر رسیدگی بدعاوی بین معترضین و مستدعیان ثبت جز در حوزه که محقق ثبت برای آن معین نشده از خصائص محقق ثبت خواهد بود.
1- در صورتی که میزان اختلاف از ده هزار ریال تجاوز نکند.
2- در صورتی که درخواست ثبت راجع بقنات یا چشمه سار مشاع و یا هر ملک مشاع دیگر بوده و سهامی که درخواست ثبت آن شده مجموعاً بیش از سهام واقعی ملک یا قنات یا چشمه سار بشود و سهم هر یک از شرکاء ده‌هزار ریال یا کمتر باشد.
ماده 129
در مورد ماده بالا رای محقق ثبت قابل استیناف بوده و شاکی میتواند تا ده روز پس از ابلاغ رای بنزدیکترین دادگاه بدایت شکایت استینافی کند راییکه از دادگاه مزبور استینافاً صادر میشود قابل تمیز است.
محقق ثبت باید در ضمن رای خود حق استیناف را ذکر کرده و دادگاه را هم که باید استینافاً رسیدگی کند صریحاً معین نماید.
ماده 130
در مورد قنوات و چمشه سارها و املاک مشاعه هرگاه سهامی که درخواست ثبت آن شده مجموعاً بیش از سهام واقعی مالک یا قنات یا چشمه سار باشد محقق ثبت به درخواست اداره ثبت بدون رعایت حد نصاب مذکور در ماده 127 رسیدگی کرده رای خواهد دارد.
کسانی که در این مورد به رای محقق ثبت تسلیم نباشند میتوانند تا ده روز پس از ابلاغ رای به دادگاه بدایت شکایت استینافی کنند.
ماده 131
دعاوی ناشی از درخواست ثبت هر ملک باید بمحققی رجوع شود که در اداره یا دائره ثبت اسناد محل وقوع ملک ماموریت دارد.
ماده 132
در صورتی که در یک اداره یا دائره ثبت اسناد محققین ثبت متعدد باشد تقسیم کارها به عهده محقق اول خواهد بود.
ماده 133
محقق ثبت میتواند در صورت محق بودن معترض حکم تخلیه ید مستدعی ثبت را نیز صادر کند مشروط بر اینکه معترض این درخواست را ضمن دادخواست خود نموده باشد.
ماده 134
بعد از وصول دادخواست محقق ثبت با رعایت یک روز برای هر شش فرسخ مسافت طرف را برای روز نشست که معین مینماید احضار میکند ولی موعد مقرر برای حضور مدعی علیه باید از تاریخ ابلاغ احضارنامه به مدعی علیه کمتر از یک روز نباشد احضاریه در دونسخه بوده یکی بمستدعی ثبت تسلیم و دیگری به نمونه او رسیده بمحقق ثبت تسلیم میگردد.
ماده 135
در ابلاغ احضاریه مقررات اصول محاکمات آزمایش راجع به ابلاغ احضاریه رعایت خواهد شد.
ماده 136
در موعد مقرر طرفین باید یا شخصاً حاضر گردند و یا وکیل ثابت الوکاله بفرستند.
ماده 137
انتخاب وکیل از میان وکلاء مجاز دادگستری اجباری نیست لیکن اگر اشخاص بخواهند شغل خود را وکالت در امور ثبت و دادرسی در محضر محققین ثبت قرار دهند باید تحصیل پروانه مخصوص نموده از مقررات وزارت دادگستری تبعیت نمایند هر وکیل ثبت که از عهده انجام امور محول بخود برنیامده یا سوء اخلاق نشان بدهد ممنوع الوکاله خواهد شد هر کس در ظرف یک سال در بیش از سه امر ثبت یا بیش از سه دعوی ثبت وکالت کرده باشد مشتغل به شغل وکالت محسوب خواهد شد.
ماده 138
محقق ثبت باید در نشست اول بطرفین تکلیف صلح کند و اگر در همان نشست طرفین اصولا حاضر برای صلح نشدند محقق رسیدگی کرده حکم خواهد داد.
ماده 139
ارجاع بداوری فقط وقتی ممکن است که طرفین تراضی نمایند.
ماده 140
محقق ثبت باید خلاصه مذاکرات هر یک از طرفین را در پرونده امر قید و بمهر یا نمونه آنها برساند و اگر طرفین یا یکی از آنها سواد نداشته باشد این نکته باید در صورت نشست قید شود.
ماده 141
محقق ثبت باید کلیه اسناد کتبی مربوط به دعوی را که طرفین ابراز میکنند مورد مداقه قرار داده خواه اسناد مزبوره رسمی باشد و خواه عادی.
ماده 142
اعتبار اسناد رسمی همان است که به موجب اصول محاکمات حقوقی و قانون ثبت اسناد و املاک مقرر است.
ماده 143
هیچ یک از متداعیین نمی توانند نسبت به سندی که خودش داده و آن را نمونه کرده یا از طرف او داده شده و به نمونه او رسیده است اظهار بی اطلاعی کند و هرگاه بخواهد آن سند را رد نماید یا باید نسبت بان ادعای جعلیت کند و یا مدلل نماید که آن سند به جهتی از جهات قانونی از اعتبار افتاده است.
ماده 144
اگر نسبت به سندی که برای صدور حکم اهمیت دارد اقامه دعوی جعل شود محقق ثبت باید بطرفی که آن سند را ابراز کرده تکلیف نماید که آن را پس بگیرد و هرگاه صاحب سند باین تکلیف راضی نشد و طرف مقابل هم ادعای جعلیت را پس نگرفت محقق ثبت بدعوی جعل رسیدگی کرده قرار مقتضی صادر می کند مگر اینکه مدعی جاعل را نیز معرفی کرده باشد که در این صورت محقق ثبت رسیدگی بامر را بپارکه بدایت حوزه که در انجام ماموریت دارد احاله می کند.
ماده 145
هرگاه محقق ثبت در نتیجه رسیدگی بدعوی جعل قرار جعلیت سند را صادر نماید سند مزبور را باید با رونوشت قرار خود نزد دادخواه نخست که در حوزه آن ماموریت دارد ارسال کند.
ماده 146
معاینه محلی به خواهش یکی از متداعیین یا به نظر خود محقق ثبت به عمل می‌آید.
ماده 147
معاینه در حضور محقق ثبت و متداعیین و لااقل دو نفر گواه طرف اعتماد که کتبا یا شفاها احضار شده باشند به عمل می‌آید.
ماده 148
هرگاه متداعیین و یا گواه هائی که قبلا برای معاینه محلی احضار شده اند در موعد مقرر حاضر نشوند عدم حضور آنها مانع از انجام معاینه نمیشود. غائبین حق شکایت نخواهند داشت.
ماده 149
محقق ثبت میتواند بتقاضای یکی از طرفین و یا به نظر خود اطلاعات کارشناس را بخواهد در این صورت متداعیین بتراضی یک یا سه نفر کارشناس برمیگزینند و هرگاه تراضی نشد عده لازم را خود محقق ثبت معین میکند در این صورت طرفین مطابق ماده 151 این آیین‌نامه حق رد آن ها را خواهند داشت.
ماده 150
از معاینه محلی و اظهارات کارشناس صورت مجلسی مرتب شده و به نمونه محقق ثبت و متداعیین و گواه ها و کارشناس میرسد و هرگاه کسی از حضار سواد نداشته باشد در صورت مجلس قید میشود و در صورتی که معاینه محلی و یا عقیده کارشناس قاطع باشد محقق ثبت میتواند فوراً در خود محل حکم دهد.
ماده 151
در موارد مفصله زیر محقق ثبت باید راسا از رسیدگی امتناع کند و متداعیین میتوانند او را رد نمایند
1 - وقتیکه محقق ثبت سود شخصی در ادعائیکه اقامه شده است داشته باشد.
2 - وقتیکه محقق ثبت با یکی از متداعیین قرابت نسبی یا سببی تا درجه چهارم داشته باشد.
3 - وقتیکه محقق ثبت قیم یکی از متداعیین یا کفیل امور او باشد و یا یکی از متداعین مباشر امور محقق ثبت باشد.
4 - وقتیکه محقق ثبت یا زوجه او وارث یکی از متداعیین است.
5 - وقتیکه محقق ثبت با یکی از متداعیین یا با اشخاصی که با او قرابت سببی یا نسبی دارند دادرسی جزایی داشته و یک سال از زمان ختم آن دادرسی نگذشته باشد.
6 - در صورتی که مابین محقق ثبت و یکی از متداعیین یا عمال او دادرسی حقوقی در دادگاه دیگری مطرح باشد.
7 - وقتی که محقق ثبت سابقاً در باب ادعائی که اقامه شده کتباً اظهار عقیده نموده باشد.
8 - رد محقق ثبت باید موجه باشد و در هر حال رد باید قبل از شروع برسیدگی به عمل آید مگر این که علت رد بعداً حادث شود.
ماده 152
همین که محقق ثبت اظهارات مدعی رد را صحیح دانست قرار عدم دخالت خود را صادر و دعوی را به محقق ثبت دیگر همان حوزه اگر باشد والا با رعایت حد نصاب بنزدیکترین دادگاه ابتدائی و یا نزدیکترین دادگاه صلح احاله می نماید.
ماده 153
هرگاه محقق ثبت مورد را از موارد رد تشخیص نداد قرار دخالت خود را صادر و بماهیت دعوی رسیدگی کرده و حکم مقتضی میدهد و مدعی رد میتواند در موقع استیناف از حکم ماهیتی نسبت به قرار مزبور نیز شکایت نماید.
ماده 154
هرگاه روز نشست مدعی علیه (مستدعی ثبت) حاضر نگردیده محقق ثبت میتواند به درخواست طرف رسیدگی نموده حکم غیابی دهد هرگاه مدعی (معترض) حاضر نشد محقق ثبت به درخواست طرف دادخواست او را ابطال خواهد کرد.
و در این صورت تجدید دادخواست در خارج مدت شصت روز مقرر فقط در ده روز پس از ابلاغ قرار ابطال برای یکمرتبه خواهد بود.
ماده 155
هرگاه مستدعی ثبت (مدعی علیه) به موجب ماده قبل غیابا محکوم گردید رونوشت حکم غیابی باید باو ابلاغ شود و محکوم علیه غائب میتواند در ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ حکم دادخواست واخواهی داده تجدید رسیدگی بخواهد.
ماده 156
بعد از انقضاء مدت مذکور در ماده قبل دادخواست واخواهی پذیرفته نخواهد شد و محکوم الیه میتواند دادخواست استیناف دهد.
ماده 157
همین که دادخواست واخواهی بر حکم غیابی در موعد مقرر به محقق ثبت داده شد محقق ثبت موعد نشست را معین و به طرفین اطلاع میدهد و اگر در این نشست نیز مدعی علیه حاضر نشد و ثانیاً به موجب حکم غیابی محکوم گردید دیگر دادخواست واخواهی او پذیرفته نخواهد شد ولی میتواند استینافاً شکایت کند.
ماده 158
احکام و قرارهای محقق ثبت بر طبق مقررات اصول محاکمات حقوقی راجع بابلاغ احکام ابلاغ میشود.
ماده 159
مهلت استیناف از قرار یا احکام محقق ثبت ده روز از تاریخ ابلاغ است.
ماده 160
در مواردی که به موجب این نظامنامه پیش بینی نشده است محقق ثبت مکلف است بر طبق مقررات اصول محاکمات حقوقی صلحه ها رفتار نماید.
❯ فصل هشتم - در مقررات مختلفه
ماده 161
(اصلاحی 1323)- در مورد املاکی که به ثبت نرسیده ولی شماره ملک از طرف اداره ثبت تعیین شده است دفاتر اسناد رسمی مکلف هستند که مطابق ماده 104 این آیین‌نامه خلاصه معامله را تهیه و به طوری که در ماده مزبور مقرر است به اداره ثبت بفرستند که در پرونده مربوطه بایکانی [بایگانی] و در موقع ثبت ملک منظور گردد و همچنین در مورد فسخ معامله ثبت نشده مقررات ماده مزبور لازم‌الرعایه است.
ماده 162
مدیران ثبت و هر یک از نمایندگان و کارمندانی که دخالت در کار ثبت املاک دارند باید در ابتدای تصدی دو برگه نمونه از برگهای مخصوصی که تهیه شده است نمونه نموده به اداره ثبت تسلیم دارند که یک برگ در ثبت محل باقی مانده و دیگری به اداره کل ثبت فرستاده شود.
ماده 163
هر موقع که اداره ثبت طبق قانون المثنی سند مالکیت میدهد باید در ستون ملاحظات دفتر املاک در مقابل ثبت ملک تاریخ صدور المثنی را قید کند.
ماده 164
آئین‌نامه شماره 1045 مورخ شانزدهم فروردین 1311 نسخ و این آئین‌نامه جایگزین آن خواهد بود.
وزیر دادگستری - دکتر متین دفتری
***صفر تا صد نحوه تنظیم قراردادهای رسمی و کار با سامانه های موجود در دفاتر اسناد رسمی به صورتی کاملا نوین و طبقه بندی شده ، همراه با کارعملی درسامانه ثبت انی و سامانه کاتب و بررسی قوانین و مقررات مرتبط به صورت کاملا کاربردی در مجموعه حقوقی ، ثبتی و مالیاتی نیک مبین***
- در این فایل های آموزشی به موضوعات ذیل و تمام جزییات و نکات کاربردی و علمی در قراردادهای مختلف اعم از حوزه املاک، خانواده و غیره مسلط خواهید شد
- قابل استفاده برای تمامی حقوقدانان و کارکنان دفاتر اسناد و سران دفاتر، دفتریاران و عموم اشخاص که موضوعات حقوقی، خانوادگی و ثبتی دارند از تشکیل پرونده تا انتخاب و تشخیص نوع سند در موضوعات مختلف
- به محض خرید برای شما لایسنس ایجاد می شود و میتوانید بلافاصله به فایلهای آموزشی دسترسی داشته باشید
- این فایلها را بعد از یک بار دانلود کردن، به صورت آفلاین نیز میتوانید مشاهده کنید
- این فایلها دارای محدودیت زمانی نیستند و بدون محدودیت زمانی به فایلهای آموزشی دسترسی دارید
- از این فایلهای آموزشی برای آموزش کارمندان خود نیز میتوانید استفاده کنید
- جهت تهیه فایلها میتوانید به قسمت فروشگاه سایت نیک مبین مراجعه کنید یا به شماره 09158531409 پیام دهید
برخی موضوعات مندرج در بسته های آموزشی نیک ثبت آنی :
|
1- اقسام استعلامات و مکاتبات مورد نیاز |
20- وکالت طلاق |
39- اقسام اسناد تقسیم نامه |
58- وکالت کاری اموال غیرمنقول |
77- قولنامه همراه وکالت فروش |
96- اقاله سایر اموال |
|
2- آشنایی با ثبت و استعلام ثبت |
21- اقرارنامه دریافت مهریه |
40- تقسیم اموال منقول و غیرمنقول |
59- وکالت فروش اموال غیر منقول |
78- متمم قولنامه |
97- متون حقوقی اسناد اقاله |
|
3- استعلام مالیاتی و نکات موثر در مالیات ها |
22- ابرا مهریه |
41- اقسام اسناد غیر منقول جریانی |
60- سند وکالت نامه |
79- رفع محدودیت ثبتی از قولنامه ها |
98- پیش فروش ها و اقسام نکات کاربردی و مهم در اسناد پیش فروش ها در حالت های مختلف |
|
4- آشنایی با سمت های مختلف در اسناد مختلف و معنا و مفهوم انها |
23- بذل مهریه |
42- اقسام اسناد قطعی غیر منقول |
61- تفویض وکالت |
80- اسناد ورثه ای |
99- اقسام درخواست‌های اجرا از واحدهای ثبتی و نحوه صدور تقاضاهای اجرا |
|
5- نکات مربوط به اشخاص اصیل و نمایندگان آنها |
24- اقرارنامه تمام حقوق |
43- اقسام اسناد صلح |
62- نکات کاربردی |
81- انحصار وراثت |
100- اقسام تقاضاهای اجرائیه از واحدهای اجرا و بررسی نکات مرتبط جهت صدور اجرايیه |
|
6- اسناد وابسته در ایران و خارج از ایران |
25- صلح اسقاط حق وکیل |
44- صلح حق انتفاع |
63- نمونه وکالت نامه ها ملک کاری |
82- نکات مالیات بر ارث |
101- اقسام خدمات ثبتی از گواهی عدم حضور، صدور قبض اقساطی، و غیره تا ابطال سند به حکم دادگاه و مراحل و مدارک مورد نیاز در هر مورد |
|
7- اقسام اسناد مالکیت و تمامی نکات مرتبط با آن |
26- رضایت زوجه به زوج |
45- صلح غیرمنقول |
64- قانون تعیین تکلیف اراضی فاقد سند |
83- سهم الارث زوج و زوجه |
96- اقاله سایر اموال |
|
8- بررسی تصدیق اصالت اسناد و اوراق اسناد |
27- وکالت حضانت |
46- صلح سهام و سهم الشرکه |
65- بانکی و غیر ملک |
84- سهم الارث طبقات نسبی اول و دوم و سوم |
97- متون حقوقی اسناد اقاله |
|
9- اتوماسیون اداری (نامه های ارسالی و نامه های دریافتی) |
28- اقرارنامه زوجیت |
47- صلح فیش حج |
66- اخذ مدرک تحصیلی |
85- نکات کاربردی اسناد ورثه ای |
98- پیش فروش ها و اقسام نکات کاربردی و مهم در اسناد پیش فروش ها در حالت های مختلف |
|
10- اقسام دفاتر فیزیکی موجود در دفاتر اسناد رسمی و نحوه استفاده از آنها |
29- اقرارنامه نسب |
48- صلح ممر متروکه شهرداری |
67- فیش حج |
86- مثال ها و نمونه های عملی اسناد ورثه ای |
99- اقسام درخواست‌های اجرا از واحدهای ثبتی و نحوه صدور تقاضاهای اجرا |
|
11- چگونگی محاسبه و وصول عوارض شهرداری ها |
30- اقسام اسناد نقلیه موتوری |
49- صلح معابر شهرداری |
68- انتقال سهم الشرکه |
87- نمودار های کاربردی تمامی طبقات ارث |
100- اقسام تقاضاهای اجرائیه از واحدهای اجرا و بررسی نکات مرتبط جهت صدور اجرايیه |
|
12- اقسام اسناد وصیت عهدی |
31- وکالت تعویض پلاک |
50- صلح سرقفلی و ... |
69- تعویض پلاک و ترخیص |
88- استثنائات موجود در سهم الارث هر طبقه |
101- اقسام خدمات ثبتی از گواهی عدم حضور، صدور قبض اقساطی، و غیره تا ابطال سند به حکم دادگاه و مراحل و مدارک مورد نیاز در هر مورد |
|
13- اقسام اسناد وصیت تملیکی |
32- وکالت فروش |
51- اقسام اسناد قطعی با حق استرداد |
70- تفویض |
89- اسناد اقرارنامه فسخ و فک رهن |
96- اقاله سایر اموال |
|
14- اقسام اسناد اجاره اموال غیر منقول |
33- تفویض فروش |
52- اقسام اسناد رهنی |
71- حواله خودرو |
90-اسناد اقرارنامه عزل موکل و استعفاوکیل |
97- متون حقوقی اسناد اقاله |
|
15- اقسام اسناد اجاره اموال منقول |
34- تفویض وکالت کاری |
53- خرید مسکن |
72- اسناد قولنامه |
91- اسناد انتقال اجرایی ثبتی و دادگاهی |
98- پیش فروش ها و اقسام نکات کاربردی و مهم در اسناد پیش فروش ها در حالت های مختلف |
|
16- اقسام اسناد رضایت |
35- قطعی منقول |
54- تعویض وثیقه |
73- سامانه کاتب |
92- اسناد مشارکت در ساخت |
99- اقسام درخواست‌های اجرا از واحدهای ثبتی و نحوه صدور تقاضاهای اجرا |
|
17- اقسام اسناد خانواده |
36- وکالت حواله خودرو |
55- متمم مالی و غیر مالی |
74- تنظیم قولنامه صلح مشروط |
93- اسناد اقاله |
100- اقسام تقاضاهای اجرائیه از واحدهای اجرا و بررسی نکات مرتبط جهت صدور اجرايیه |
|
18- اقرارنامه دریافت مهریه |
37- رهن خودرو |
56- روش اقساطی و مشارکت مدنی |
75- تعهد به بیع و قولنامه فروش |
94- اقاله اموال غیر منقول |
101- اقسام خدمات ثبتی از گواهی عدم حضور، صدور قبض اقساطی، و غیره تا ابطال سند به حکم دادگاه و مراحل و مدارک مورد نیاز در هر مورد |
|
19- اقرارنامه شروط ضمن عقد |
38- صلح خودرو |
57- اقسام اسناد وکالت |
76- قولنامه صلح قطعی غیرمعوض |
95- اقاله وسایل نقلیه |
|
