مرور زمان مالیاتی اسناد تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی در اجرای قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی صرفاً در ارتباط با نقل و انتقل قطعی املاک بوده و انتقال حق واگذاری محل مورد ابهام نبوده است

************************

بخشنامه سازمان امور مالیاتی کشور در خصوص ارسال دادنامه شماره 140009970905810725 مورخ 1400/3/18 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال صورت جلسه های شماره 38 - 201 مورخ 1397/12/13 و شماره 41 - 201 مورخ 1396/10/19 شورای عالی مالیاتی

مصوب 1400/06/28 سازمان امور مالیاتی

به پیوست، دادنامه شماره 140009970905810725 مورخ 1400/3/18 هیات عمومی دیوان عدالت اداری متضمن رای آن هیات به شرح ذیل مبنی بر ابطال صورت جلسه های شماره 38 - 201 مورخ 1397/12/13 و شماره 41 - 201 مورخ 1396/10/19 شورای عالی مالیاتی موضوع بخشنامه های شماره 12 /99 /210 مورخ 1399/1/26 و شماره 155 /96 /230 مورخ 1396/11/25، جهت اجراء ارسال می‌شود:

الف - بر اساس ماده 190 قانون مالیات های مستقیم مقرر شده است که: «علی الحساب پرداختی بابت مالیات عملکرد هر سال مالی قبل از سررسید مقرر در این قانون برای پرداخت مالیات عملکرد موجب تعلّق جایزه ای معادل یک درصد مبلغ پرداختی به ازای هر ماه تا سررسید مقرر خواهد بود که از مالیات متعلّق همان عملکرد کسر خواهد شد. پرداخت مالیات پس از آن موعد موجب تعلّق جریمه ای معادل 5 /2 % مالیات به ازای هر ماه خواهد بود... و با توجه به اینکه حکم مقرر در این ماده ناظر بر مالیات عملکرد بوده و قابل تسری به مالیات نقل و انتقال قطعی املاک و انتقال حق واگذاری محل توسط اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی نیست، بنابراین مفاد بخشنامه شماره 12 /99 /210 مورخ 1399/1/26 معاون حقوقی و فنی سازمان امور مالیاتی کشور و نظریه اکثریت اعضای شورای عالی مالیاتی مندرج در صورت جلسه شماره 38 - 201 مورخ 1397/12/13 شورای مذکور که متضمن تسری حکم مقرر در ماده 190 قانون مالیات های مستقیم نسبت به مالیات نقل و انتقال قطعی املاک و انتقال حق واگذاری محل است،‌خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.

ب - مستنبط از نظریات شماره 7357 مورخ 27 /11/ 1361، شماره 3506 مورخ 1371/5/13 و شماره 27426 /30 /87 - 1387/4/4 شورای نگهبان این است که اصل بر عدم شمول مرور زمان است و با توجه به اینکه در حوزه مسائل مالیاتی نیز صرفاً در ماده 157 قانون مالیات های مستقیم اعمال مرور زمان مالیاتی نسبت به مودیان مالیات بر درآمد پذیرفته شده‌، لذا اعمال این امر در سایر موارد از جمله مودیان مالیات بر انتقال حق واگذاری محل مبنای قانونی ندارد واز این حکم مقرر در بخشنامه شماره 155 /96 /230 - 1396/11/25 معاون مالیات های مستقیم سازمان امور مالیاتی کشور و نظریه اکثریت اعضای شورای عالی مالیاتی به شرح مندرج در صورت جلسه شماره 41 - 201 مورخ 1396/10/19 آن شورا که اعمال مرور زمان مالیاتی را نسبت به مالیات بر انتقال حق واگذاری محل مورد پذیرش قرار داده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.

محمود علیزاده

شماره: 9900272 - 1400/4/22

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس هیات مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 140009970905810724 الی 140009970905810726 مورخ 1400/3/18 با موضوع: «بخشنامه شماره 12 /99 /210 مورخ 26 /1 /99 معاون حقوقی و فنی سازمان امور مالیاتی موضوع ابلاغ رای و صورتجلسه شماره 38 - 201 مورخ 13 /12 /97 هیات عمومی شورای عالی مالیاتی و بخشنامه شماره 155 /96/230 مورخ 25 /11 /96 معاون مالیاتهای مستقیم سازمان امور مالیاتی متضمن ابلاغ رای و صورتجلسه شماره 41 - 201 مورخ 19 /10 /96 هیات عمومی شورای عالی مالیاتی ابطال شد» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می‌گردد.

مدیرکل هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری - یدالله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: 1400/3/18 - شماره دادنامه: 726 - 725 - 724

شماره پرونده: 9900272 - 9900659 - 9901229

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای بهمن زبردست، مسعود ولی پوری گودرزی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال 1 - بخشنامه شماره 12 /99 /210 مورخ 26 /1 /99 معاون حقوقی و فنی سازمان امور مالیاتی موضوع ابلاغ رای و صورتجلسه شماره 38 - 201 مورخ 13 /12 /97 هیات عمومی شورای عالی مالیاتی

2 - بخشنامه شماره 155 /96/230 مورخ 25 /11 /96 معاون مالیاتهای مستقیم سازمان امور مالیاتی متضمن ابلاغ رای و صورتجلسه شماره 41 - 201 مورخ 19 /10 /96 هیات عمومی شورای عالی مالیاتی

رای هیات عمومی

الف - بر اساس ماده 190 قانون مالیاتهای مستقیم مقرر شده است که: «علی الحساب پرداختی بابت مالیات عملکرد هر سال مالی قبل از سررسید مقرر در این قانون برای پرداخت مالیات عملکرد موجب تعلّق جایزه ای معادل یک درصد مبلغ پرداختی به ازای هر ماه تا سر رسید مقرر خواهد بود که از مالیات متعلق همان عملکرد کسر خواهد شد. پرداخت مالیات پس از آن موعد موجب تعلق جریمه ای معادل 5 /2 % مالیات به ازای هر ماه خواهد بود...» با توجه به اینکه حکم مقرر در این ماده ناظر بر مالیات عملکرد بوده و قابل تسری به مالیات نقل و انتقال قطعی املاک و انتقال حق واگذاری محل توسط اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی نیست، بنابراین مفاد بخشنامه شماره 12 /99 /210 مورخ 26 /1 /99 معاون حقوقی و فنی سازمان امور مالیاتی کشور و نظریه اکثریت اعضای شورای عالی مالیاتی مندرج در صورتجلسه شماره 38 - 201 مورخ 1397/12/13 شورای مذکور که متضمن تسری حکم مقرر در ماده 190 مالیاتهای مستقیم نسبت به مالیات نقل و انتقال قطعی املاک و انتقال حق واگذاری محل است، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.

ب - مستنبط از نظریات شماره 7357 مورخ 1361/11/27، شماره 3506 مورخ 1371/5/13 و شماره 27426 /30 /87 - 1387/4/4 شورای نگهبان این است که اصل بر عدم شمول مرور زمان است و با توجه به اینکه در حوزه مسائل مالیاتی نیز صرفاً در ماده 157 قانون مالیاتهای مستقیم اعمال مرور زمان مالیاتی نسبت به مودیان مالیات بر درآمد پذیرفته شده، لذا اعمال این امر در سایر موارد از جمله مودیان مالیات بر انتقال حق واگذاری محل مبنای قانونی ندارد و از این رو حکم مقرر در بخشنامه شماره 155 /96 /230 - 1396/11/25 معاون مالیاتهای مستقیم سازمان امور مالیاتی کشور و نظریه اکثریت اعضای شورای مالیاتی به شرح مندرج در صورتجلسه شماره 41 - 201 مورخ 1396/10/19 آن شورا که اعمال مرور زمان مالیاتی را نسبت به مالیات بر انتقال حق واگذاری محل مورد پذیرفتن قرار داده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.

رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری - محمد مصدق

شماره 38 - 201

تاریخ: 1397/12/13

بسمه تعالی

صورتجلسه مورخ 1397/12/13 شورای عالی مالیاتی

در اجرای بند 3 ماده 255 قانون مالیاتهای مستقیم

نامه شماره 60784 /230 /د مورخ 1397/11/9 معاون محترم مالیاتهای مستقیم در خصوص تسری یا عدم تسری جریمه تسری جریمه موضوع ماده 190 قانون مالیات های مستقیم (جریمه دیرکرد) نسبت به مالیات نقل و انتقال املاک و حق واگذاری موضوع مواد 59، 63، 74 قانون مالیاتهای مستقیم اشخاص حقوقی در اجرای بند 3 ماده 255 ق.م.م حسب دستور رئیس کل محترم وقت سازمان امور مالیاتی کشور در جلسه شورای عالی مالیاتی مطرح گردید.

شرح ابهام:

با توجه به نامه مذکور ابهام مطرح شده به شرح زیر می‌باشد:

1 - آیا جریمه موضوع ماده 190 قانون مالیات های مستقیم قابل تسری به نقل و انتقال املاک و حق واگذاری موضوع مواد 59، 63 و 74 قانون مزبور توسط اشخاص حقوقی هست یا خیر؟

2 - در صورتی که پاسخ بند 1 فوق بلی است، با توجه به سلب تکلیف ارائه اظهارنامه موضوع ماده 80 قانون مالیات های مستقیم در اجرای تبصره ماده 110 قانون مالیات های مستقیم از اشخاص حقوقی، موعد پرداخت مالیات و مبدا احتساب جریمه دیرکرد نقل و انتقال ملک و حق واگذاری موضوع مواد 59، 63 و 74 قانون مذکور از اشخاص حقوقی چه زمانی خواهد بود؟

شورای عالی مالیاتی در اجرای بند 3 ماده 255 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1366 و اصلاحات بعدی آن پس از بررسی های لازم و شور تبادل نظر در خصوص موضوعات مطروحه به شرح زیر اعلام نظر می نماید:

نظر اکثریت:

از آنجایی که مالیات نقل و انتقال املاک و حق واگذاری محل در مورد اشخاص حقوقی جزیی از عملکرد این اشخاص در سال مالی آنها می‌باشد و این اشخاص در اجرای مقررات ماده 110 قانون مالیاتهای مستقیم مکلف به تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان هر سال مالی تا چهار ماه پس از پایان سال مالی می‌باشند و در اجرای تبصره ماده مذکور نسبت به درآمدهایی که طبق مقررات قانون مالیاتهای مستقیم نحوه دیگری برای تشخیص آن مقرر شده است (از جمله نقل و انتقال املاک و حق واگذاری) مکلف به تسلیم اظهارنامه جداگانه نمی‌باشند.

بنابراین جریمه ماده 190 قانون مذکور مشمول مالیات نقل و انتقال املاک و حق واگذاری محل این اشخاص می‌باشد. ضمناً مبدا محاسبه جریمه نیز مطابق حکم قسمت اخیر ماده 190 خواهد بود.

محمد تقی پاکدامن - رضا امیدی - محمدرضا شایان پور - علی اصغر تراب احمدی - سید احمد ذبیح نیا - یعقوب مزرعه لی - سعید آسترگی - امراله عابدی - عباس خیرخواه - سید کاظم ختمی - حسین بنی صغار - رضا سلطانی

نظر اقلیت:

با توجه به عبارت ماخذ ارزش معاملاتی و وجوه دریافتی مذکور در متن ماده 59 قانون مالیاتهای مستقیم 1366/12/3 و اصلاحیه های بعدی و وجه تمایز آن با درآمد مشمول مالیات عملکرد و همچنین سیاق عبارات ماده (190) همان قانون و کیفیت انشاء آن، مفهوم حکم مقنن از تعلق جریمه یاد شده در این ماده صرفاً نسبت به مالیات عملکرد بوده و قابل تسری به مالیات نقل و انتقال قطعی املاک و انتقال حق واگذاری محل توسط اشخاص (اعم از حقیقی و حقوقی) نمی‌باشد.

علی نصرتی - محمد حسن زارع - سید ناصر ابراهیمی - غلامعلی طالبی رستمی - تاربو بردی زائی - حمید تذهیبی - عباس ورزیده - محمد رضا سالار لرد - غلامحسن کشاورز - سید امیر حسین سید صالحی - حسین نیروبخش

شماره: 41 - 201

تاریخ: 1396/10/19

بسمه تعالی

صورتجلسه مورخ 1396/10/18 شورای عالی مالیاتی

در اجرای بند 3 ماده 255 قانون مالیاتهای مستقیم

نامه شماره 38121 /230 /د مورخ 1396/10/07 معاون محترم مالیاتهای مستقیم در خصوص ابهام مطرح شده در ارتباط به مرور زمان مالیات مربوط به حق واگذاری محل موضوع (2) ماده 59 اصلاحی مصوب 1380/11/27قانون مالیاتهای مستقیم که در اجرای قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی منتقل می گردند، حسب دستور رئیس کل محترم سازمان امور مالیاتی کشور، در اجرای بند 3 ماده 255 ق.م.م در جلسه شورای عالی مالیاتی مطرح گردید.

شرح ابهام:

نظر به اینکه در خصوص تسری مرور زمان مالیات مربوط به انتقال حق واگذاری محل موضوع تبصره 2 ماده 59 اصلاحی مصوب 1380/11/27 قانون مالیاتهای مستقیم که در اجرای قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر رسمی منتقل می گردند در صورتجلسه یاد شده شورای عالی مالیاتی (صورتجلسه 24 /201 مورخ 1396/6/19) سوالاتی مطرح گردیده و صورتجلسه مزبور متضمن اظهار نظر صریحی راجع به موضوع نمی‌باشد.

اظهار نظر شورای عالی مالیاتی:

با توجه به ابهام جدید مطرح شده به شرح نامه صدرالاشاره، شورای عالی مالیاتی در اجرای بند 3 ماده 255 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1366 و اصلاحات بعدی آن پس از بررسی های لازم و شور و تبادل نظر در خصوص موضوع مطروحه به شرح زیر اعلام نظر می نماید:

نظر اکثریت:

صورتجلسه شماره 24 / 201 موضوع 1396/6/19 شورای عالی مالیاتی با توجه به ابهامات مطرح شده طی نامه شماره 36190 /م مورخ 1396/04/17 معاون محترم مالیاتهای مستقیم منضم به نامه شماره 5516 /230 /د مورخ 1394/2/28 معاونت مذکور صادر گردیده است. با توجه به اینکه ابهام مطرح شده در خصوص مرور زمان مالیاتی اسناد تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی در اجرای قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی صرفاً در ارتباط با نقل و انتقل قطعی املاک بوده و انتقال حق واگذاری محل مورد ابهام نبوده است لذا در این خصوص اظهار نظری در صورتجلسه شورای عالی مالیاتی به عمل نیامده است. علیهذا نظر اکثریت اعضای شورای عالی مالیاتی در صورتجلسه یاد شده در خصوص مرور زمان مالیاتی صرفاً مربوط به نقل و انتقل قطعی املاک بوده و قابل تسری به انتقال حق واگذاری محل نمی‌باشد و انتقال حق واگذاری محل در هر صورت با رعایت مقررات مربوط به خود مشمول مرور زمان مالیاتی می‌باشد. (ضمناً موضوع قبلاً در جزء (ج) بند (5) بخشنامه شماره 13530 مورخ 1384/8/27 از طرف سازمان اعلام نظر شده است.)

محمد تقی پاکدامن - محسن توکلی - سید ناصر ابراهیمی - رضا جنائی - عباس خیرخواه - محمد تقی رضائیان - حسین بنی صفار - علی اصغر تراب احمدی - علی نصرتی - غلامرضا مظلوم - غلامعلی طالبی رستمی - علی پدرام - محمد رضا شایان پور - حمید تهذیبی - سید احمد ذبیح نیا - رضا سلطانی - ناصر صادقی

نظر اقلیت:

با ترجیح اصول و مبانی مالیاتی بر رویه های اجرایی با حذف و اصلاح مواد 59، 73، 78 و 79 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1366/12/3 به موجب قانون اصلاحی اردیبهشت 1371 و بکارگیری عبارت ماخذ به جای درآمد مشمول مالیات، عملاً مالیات مقطوع جایگزین مالیات درآمدی (عملکردی) شده است. بر این اساس اینگونه مالیاتها از شمول حکم مرور زمان احکام مادتین 156 و 157 قانون مالیاتهای مستقیم خارج گردیده است.

امیر حسن علی حکیم - تاریویردی رائی - سعید آترکی - سید کاظم ختمی