رویه قضایی خانواده (۲۲۱)

بررسی پرونده اصراری حقوقی طلاق با موضوع عسرو حرج، سوءرفتار و کراهت از زوج

قضات شعب حقوقی هیأت عمومی پیرامون پرونده اصراری با موضوع ادعای عسر و حرج شدید زوجه به لحاظ سوءرفتار و کراهت به بحث و بررسی پرداختند.

در این پرونده خانمی (خواهان) با تقدیم دادخواست به خواسته طلاق به لحاظ عسرو حرج شدید و کراهت طرح دعوی نموده و اعلام داشته " از سال ۸۱ ازدواج نموده و یک فرزند ۱۷ ساله دارد؛ در حال حاضر به مدت ۳ سال است که زوج منزل را ترک کرده است و با هم اختلاف شدید دارند.

زوجه ادعا دارد، به دلیل سوءرفتار زوج، خشونت، ضرب و جرح و عربده کشی وی در آپارتمان که مورد تأیید ساکنین نیز می‌باشد، با بذل تمامی حقوق مالی خود، حاضر است مبلغ ۵۰ میلیون تومان نیز در زمان طلاق به زوج بپردازد.

زوج نیز اعلام داشته؛ " حاضر به طلاق نیستم، مهریه را داده‌ام، همسرم محکوم به تمکین شده و تمکین نکرده است، در قبال ۵۰ میلیون تومان حاضر به طلاق نیستم و یک آپارتمان به او داده‌ام."

شعبه دوم دادگاه خانواده مراغه و شعبه ۵ دادگاه تجدیدنظر آذربایجان شرقی با بررسی پرونده و با استناد به اینکه ضرب و جرح موجب سوءرفتار نیست و کراهت نیز موجب طلاق با عدم قبول بذل توسط زوج نمی‌شود، دعوی زوجه را مردود اعلام کرده است.

زوجه در رابطه با این رأی تقاضای فرجام خواهی نموده و با پذیرش فرجام خواهی وی در شعبه پانزدهم دیوان عالی کشور، این شعبه با بررسی پرونده و مدارک موجود اعم از گزارش تحقیق نیروی انتظامی و نظریه مشاوران بهزیستی بر عدم امکان سازش، عدم استماع اظهارات و شهادت شهود، با استناد به بند ۵ ماده ۳۷۱ و بند الف ماده ۴۰۱ قانون آئین دادرسی مدنی، پرونده را جهت رسیدگی مجدد به دادگاه صادر کننده رأی منقوض ارجاع کرده است.

دادگاه هم عرض (شعبه ۳۳ دادگاه تجدیدنظر) نیز با این استدلال که زوجه محکوم به تمکین شده و حکم تمکین هرگونه سوءرفتار را منتفی می‌سازد، زوج هم بابت سوءرفتار و ضرب و جرح محکوم نشده است و دادگاه خانواده نمی‌تواند به جای دادگاه کیفری سوءرفتار را ثابت کند و صرف کراهت هم موجب طلاق نیست، رأی بدوی را تأئید کرده است، لذا پرونده به جهت اصراری شدن در هیأت عمومی دیوان عالی کشور مطرح شد.

قضات پیرامون این موضوع که ادعای سوءرفتار و کراهت مطرح شده در پرونده موجب طلاق است یا خیر به بحث و بررسی پرداختند و در نهایت با بررسی پرونده و بحث و تبادل نظر در این خصوص رأی شعبه پانزدهم را صائب تشخیص دادند.

طبق رأی شعبه پانزدهم دیوان عالی کشور صرف اخذ حکم تمکین از ناحیه زوج نمی‌تواند موجبات کراهت ایجاد شده و سوءرفتار زوج را برخلاف استدلال دادگاه تجدیدنظر منتفی سازد، لذا با عنایت به این موضوع و شهادت ۳ نفر از شهود به سوءرفتار زوج، گزارش نیروی انتظامی و تحقیقات محلی، گواهی پزشکی قانونی و عدم پرداخت نفقه از مصادیق عسر و حرج دانسته شد.

از مجموع ۶۲ نفر از قضات حاضر در جلسه هیأت عمومی ۵۹ نفر رأی شعبه پانزدهم دیوان عالی کشور را تأیید کردند.